คนใกล้ชิดผู้นำ-โครงการรัฐส่อทุจริต สะท้อนการจัดการ
ดร.สมเกียรติ ตั้งกิจวานิชย์ ประธานสถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (TDRI) ให้สัมภาษณ์กับไทยพีบีเอส เกี่ยวกับการทุจริตคอร์รัปชันที่เกี่ยวข้องกับคนใกล้ชิดผู้มีอำนาจและโครงการของภาครัฐอีกหลายโครงการ ว่า ในมุมมองส่วนตัวเห็นว่าเรื่องนี้มีหลายมิติ ทั้งมิติที่ภาครัฐพยายามปราบคอร์รัปชันโดยรัฐบาลเอง ซึ่งบางเรื่องประชาชนพบเจอและพยามผลักดันให้รัฐแก้ไข อย่างกรณีโกงเงินสวัสดิการที่พบการทุจริตโดยนักศึกษาฝึกงาน และผลักดันจนกลายเป็นวาระทางการเมือง วาระทางสังคม ให้เกิดการแก้ไขปัญหา สะท้อนให้เห็นถึงการจัดการของภาครัฐและกลไกของระบบราชการทั้งหมดที่เป็นข่าวที่ไม่ได้พยายามแก้ไขปัญหา แต่กลับสมคบกันและปล่อยให้มีการทุจริตเกิดขึ้น
ขณะเดียวกันกรณีพบการทุจริตโครงการกองทุนเสมาพัฒนาชีวิต ที่มีการทุจริตมาเป็นเวลานานนั้น ก็เห็นได้ว่ารัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการได้ลงมาจัดการอย่างจริงจัง ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่ามีทั้งฝ่ายการเมืองที่ขยันขันแข็งปราบปรามคอร์รัปชัน กับฝ่ายการเมืองที่ยังไม่ได้เอาจริงเอาจัง ปล่อยให้ข้าราชการหาประโยชน์จากการคอร์รัปชัน
สิ่งที่ประชาชนที่ผมคิดว่ายังไม่มีความไว้วางใจรัฐบาล 100% ว่าเอาจริงกับปัญหาคอร์รัปชัน เป็นเพราะส่วนหนึ่งมีเรื่องใกล้ตัวของผู้มีอำนาจสูงสุด มีเหตุให้สงสัยในเรื่องของการทุจริต การไม่เปิดเผยทรัพย์สินต่างๆ เรื่องเหล่านี้ยังไม่ได้ดำเนินการอย่างจริงจัง ตรงนี้เองทำให้สังคมคาใจ
แก้ปัญหาคอร์รัปชันที่ระบบ ไม่ใช่แก้ที่กฎหมาย
ส่วนต้นตอของปัญหานั้น “ดร.สมเกียรติ” มองว่าต้องดูเป็นกรณี ว่ากรณีไหนเกิดขึ้นกับฝ่ายการเมืองแล้วสั่งข้าราชการทุจริตคอร์รัปชันให้ หรือเรื่องไหนที่ฝ่ายการเมืองไม่ได้จงใจ แต่อาจเกิดจากการดูแลที่ไม่ทั่วถึงจนทำให้มีช่องโหว่ให้ข้าราชการประจำไปทุจริตคอร์รัปชัน หรืออาจมีบางเรื่องในบางยุคสมัยที่ฝ่ายการเมืองกับข้าราชการจับมือกันหากินกับการทุจริตคอร์รัปชัน
สำหรับการแก้ไขต้องแก้ทั้งระบบ ผู้นำต้องสร้างระบบที่ดี และระบบที่ดีไม่ใช่การแก้กฏหมาย หรือปรับกฏระเบียบต่างๆ เท่านั้น แต่ที่สำคัญต้องทำให้เป็นตัวอย่างจนเกิดวัฒนธรรมที่ดีขึ้นมา ส่วนตัวคิดว่าสิ่งนี้ยังขาดหายไปมากในสังคมไทย
เราได้ยินมานาน แม้กระทั่งรัฐบาลของบางยุคที่เชื่อว่านายกฯ เป็นคนซื่อสัตย์สุจริต แต่ถูกข้อกล่าวหาว่าพายเรือให้โจรนั่ง ก็เพราะว่าคนรอบตัวท่านเต็มไปด้วยคนที่มีข้อสงสัยว่าน่าจะทุจริตคอร์รัปชัน แต่ท่านก็ไม่ได้จัดการ ผมไม่อยากเห็นกรณีแบบนี้เกิดขึ้นซ้ำแล้วซ้ำอีก และคนไทยเชื่อว่าสุดท้ายมันเน่ากันทั้งระบบ ตั้งแต่ผู้นำสูงสุดไปจนถึงระดับล่างที่สุด