น.ส.สุภาพร บุญยั่งยืน รองผู้อำนวยการศูนย์ดวงตา สภากาชาดไทย กล่าวว่า เมื่อผู้ที่แสดงความจำนงอุทิศดวงตาเสียชีวิต ญาติจะโทรศัพท์มาแจ้งเจ้าหน้าที่ โทร. 081-902-5938 เพื่อให้เจ้าหน้าที่เดินทางไปจัดเก็บภายใน 6 ชั่วโมง
สำหรับกระบวนการจัดเก็บดวงตา ใช้เวลาไม่เกิน 30 นาที โดยจะใส่โครงตาปลอมและเย็บปิดดวงตา ลักษณะเหมือนนอนหลับ ญาติสามารถจัดพิธีรดน้ำศพ หรือบำเพ็ญกุศลได้ตามปกติ หลังจากจัดเก็บแล้วดวงตาแล้วจะเก็บโลหิตของผู้บริจาค เพื่อตรวจสอบคัดกรองโรคที่ไม่สามารถบริจาคได้หรือไม่ เช่น ติดเชื้อ HIV ไวรัสตับอักเสบบี ซิฟิลิส หรือระยะแฝงตัวของโรคต่างๆ
จากนั้นจะตัดแยกกระจกตาออกจากตาขาว และจัดสรรไปให้กับผู้ป่วยกระจกตาพิการตามลำดับที่จองไว้ ส่วนใหญ่จะจัดสรรดวงตาที่ได้รับบริจาคทั้งหมดภายใน 2 วัน เนื่องจากมีผู้รอรับบริจาคจำนวนมาก ซึ่งขั้นตอนการผ่าตัดและประเมินอาการ ใช้เวลา 2-3 วัน
เราจัดเก็บดวงตาทั้งดวงของผู้เสียชีวิต ทำให้เหมือนนอนหลับ ไม่ได้น่าเกลียด หรือทำให้ภาพลักษณ์ของผู้เสียชีวิตเปลี่ยนไป ถ้าไม่บอกว่าบริจาคตาก็จะไม่รู้ เพราะเย็บปิดสวยงาม ถ้ามีคนบริจาคจำนวนมากอาจจะช่วยให้ผู้ป่วยได้รับดวงตาเร็วขึ้น เพราะบางคนรอนาน 1-2 ปี
ผู้บริจาคดวงตา 1 คน สามารถช่วยเหลือผู้ป่วยได้มากที่สุดถึง 6 คน ล่าสุดมีการพัฒนาให้สามารถแยกกระจกตาชั้นบนและชั้นล่าง เพื่อเปลี่ยนให้กับผู้ป่วยมากกว่า 1 คน ส่วนตาขาวจะใช้ผ่าตัดตกแต่งเสริมเบ้าตาในผู้ป่วยที่ใส่ตาปลอม หรือเป็นส่วนประกอบในการผ่าตัดต้อหิน
สำหรับผู้ป่วยกระจกตาพิการ เช่น กระจกตาเสื่อม กระจกตาโป่งพอง ติดเชื้อกระจกตา หรือกระจกตาบวมหลังการผ่าตัดต้อกระจก เป็นผู้ป่วยกลุ่มใหญ่ที่รอการเปลี่ยนกระจกตา ส่วนกลุ่มติดเชื้อที่กระจกตาโดยตรงและไม่สามารถควบคุมการติดเชื้อได้ เช่น ทหารที่ถูกสะเก็ดระเบิด กลุ่มวัยรุ่นที่ใส่คอนแทคเลนส์ หรือบิ๊กอาย และไม่รักษาความสะอาดจนติดเชื้อ จำเป็นต้องเปลี่ยนกระจกตาอย่างเร่งด่วน ภายใน 1-2 สัปดาห์ นอกจากนี้ยังมีผู้ป่วยรอเปลี่ยนกระจกตา 12,000 คน
ดวงตาจาก 1 คน ถ้าใช้ทุกส่วนจะช่วยผู้ป่วยมากสุด 6 คน ผู้ป่วยอาจมีปัญหาเฉพาะส่วนกระจกตาชั้นบน หรือล่างก็นำไปใช้ได้ ปัจจุบันมีคนไข้กระจกตาพิการและติดเชื้อที่กระจกตามากกว่า 10 คน หากควบคุมเชื้อโรคไม่ได้ อาจทำให้ตาบอด
ทั้งนี้ ผู้ที่สนใจแสดงความจำนงบริจาคดวงตา สามารถขึ้นทะเบียนได้ที่ศูนย์ดวงตาสภากาชาดไทย หรือผ่านทางเว็บไซต์ eyebankthai รวมทั้งแสดงความจำนงผ่านแผ่นพับประชาสัมพันธ์ในโรงพยาบาล สังกัดกระทรวงสาธารณสุขทั่วประเทศ