หลังจากเจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติแก่งกระจานคนหนึ่ง ให้สัมภาษณ์กับสื่อมวลชนว่า บริเวณสะพานแขวนที่ดีเอสไอระบุว่าพบชิ้นส่วนกระดูกมนุษย์ เป็นบริเวณที่ชาวกะเหรี่ยงบางกลอยมักนำกระดูกผู้เสียชีวิตมาลอยอังคารนั้น
วันนี้ (5 ก.ย.2562) ไทยพีบีเอส สอบถามชาวกะเหรี่ยงบ้านโป่งลึก-บางกลอย อ.แก่งกระจาน จ.เพชรบุรี ได้ข้อมูลว่า ชาวกะเหรี่ยงไม่มีพิธี “ลอยอังคาร” เพราะเชื่อว่าอาจจะทำให้ผู้ที่ล่วงลับไปเกิดใหม่ มีอวัยวะไม่สมบูรณ์ ทุกบ้านจึงใช้วิธีการเผาหรือฝังร่างเอาไว้ในผืนดินบ้านเกิด
มีการยกตัวอย่างจากพิธีฌาปนกิจ “นายโคอิ มีมิ” หรือ “ปู่คออี้” ผู้นำจิตวิญญาณชาวกะเหรี่ยงแห่งผืนป่าแก่งกระจาน เมื่อวันที่ 11 ต.ค.2561 หลังเสียชีวิตในวัย 107 ปี ด้วยอาการปอดติดเชื้อ ซึ่งหลังการเผาร่างของปู่คออี้ ตามพิธีกรรมของชาวกะเหรี่ยงแก่งกระจานเสร็จสิ้น ลูกหลานจะฝังเถ้ากระดูกที่ถูกเผาทั้งหมดไว้ในผืนดิน ไม่นำกลับบ้าน ไม่แยกส่วนออกจากกันแม้แต่ชิ้นเดียวและไม่มีพิธีลอยอังคาร
ประเด็นนี้ นายวุฒิ บุญเลิศ นักวิชาการอิสระด้านกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยง หรือที่รู้จักกันในฐานะปราชญ์ชาวบ้านชาวกะเหรี่ยง กล่าวว่า พิธีเผาร่างของชาวกะเหรี่ยงที่เสียชีวิต เป็นความเชื่อที่สืบต่อกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษว่า หากบ้านไหนนำเถ้ากระดูกที่ถูกเผากลับบ้าน หรือนำไปลอยน้ำ อาจทำให้ผู้ตายไปเกิดใหม่มีอวัยวะไม่ครบส่วน
หากใครเคยร่วมพิธีของชาวกะเหรี่ยงจะเห็นว่า คนในครอบครัว “เผาตรงไหน ฝังตรงนั้น และไม่แยกส่วน” ชาวกะเหรี่ยงอยู่ในป่า หากินกับดินและต้นไม้ ความเชื่อดั้งเดิมคือเผาแล้วฝังดิน การนั่งเรือลอยอังคาร ส่วนใหญ่เป็นวัฒนธรรมที่ “คนเมือง” ทำกัน
ข้อมูลนี้สอดคล้องกับนายนิรันดร์ พงษ์เทพ ผู้ใหญ่บ้านบางกลอย ที่ยืนยันตรงกันว่า พิธีกรรมของชาวกะเหรี่ยง เมื่อคนในครอบครัวหมดลมหายใจ ไม่มีชีวิตอยู่แล้ว ตามความเชื่อดั้งเดิมจะมี 2 รูปแบบ คือ 1.ประกอบพิธีกรรมตามความเชื่อประมาณ 3 วัน จากนั้นจะทำการ “เผา” และฝังเถ้ากระดูกทั้งหมดในจุดที่เผาคือ “ป่าช้า” หรือผืนดินที่ตัวเองอยู่เลย หรือ 2. ฝังร่างผู้เสียชีวิตไว้ 2-3 ปี ทำสัญลักษณ์จุดที่ฝังเอาไว้ จากนั้นจะขุดกระดูกขึ้นมาเผาและฝังที่จุดเดิม ไม่เคลื่อนย้าย ไม่มีการลอยอังคาร เพราะเชื่อว่าหากภพภูมิหน้ามีจริง ผู้ล่วงลับไปเกิดใหม่จะมีอวัยวะไม่ครบ ลำบากต่อการใช้ชีวิต
วันเดียวกัน เพจ “กอดกะเหรี่ยง” โพสต์ให้ข้อมูลในประเด็นดังกล่าวว่า กะเหรี่ยง กปาเกอะญอ ไม่เคยมีพิธีลอยอังคารเถ้ากระดูกในน้ำ
นายต่าแยะ ยอดฉัตรมิ่งบุญ ผู้เฒ่าวัย 72 ปี แห่งบ้านสบลาน อ.สะเมิง จ.เชียงใหม่ กล่าวว่า ความเชื่อของชาวกะเหรี่ยงเกี่ยวกับพิธีลอยอังคารนั้นไม่มี เพราะชาวกะเหรี่ยงเชื่อว่า หากกระดูกคนตายตกลงหรือแช่อยู่ในน้ำ วิณญาณของคนผู้นั้นจะไม่ได้ไปเกิด พิธีหลังการตายมีเพียงการฝัง หรือเผาบนบกเท่านั้น ซึ่งกะเหรี่ยงเชื่อว่า “เจ้าน้ำ” เป็นสิ่งที่ต้องเคารพสูงสุด โดยตั้งแต่เกิดมา พิธีเอาเถ้ากระดูกลอยอังคารในน้ำนั้นไม่เคยรู้จัก และไม่เคยมีในวิถีความเชื่อของชาวกะเหรี่ยงปกาเกอะญอ