สำเร็จ! พัฒนาเทคนิคเก็บตัวอย่างเลือด "พลายโค้ก" ระยะไกล

จากกรณีที่กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช ร่วมกับหลายภาคส่วน ดำเนินการดูแลรักษาช้างป่าพลายโค้ก (พลายมงคลศักดิ์) ช้างป่าเพศผู้ อายุ 30-35 ปี 

ช้างป่าตัวดังกล่าวบาดเจ็บและดำรงชีวิตนอกพื้นที่ป่าอนุรักษ์ อ.บ่อทอง จ.ชลบุรี ซึ่งมีบาดแผลอักเสบตามลำตัวหลายจุด โดยบาดแผลที่น่ากังวล คือ บาดแผลที่บริเวณต้นขาหน้าขวา ทำให้ช้างป่าก้าวเดิน ล้มตัวลงนอน และใช้ชีวิตได้ยากลำบาก เนื่องจากขาหน้าเป็นขาที่เป็นจุดรับน้ำหนักส่วนกลางของร่างกาย (รับน้ำหนักทั้งลำตัวและส่วนหัว) และมีพฤติกรรมชอบลงแช่น้ำ เพื่อลดไข้ และบรรเทาปวดบาดแผล ทำให้เกิดบาดแผลเสี่ยงต่อการติดเชื้อ

ภาพ : กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช

 

วันนี้ (1 มี.ค.2565) นายสัตวแพทย์ภัทรพล มณีอ่อน หัวหน้ากลุ่มงานจัดการสุขภาพสัตว์ป่า สำนักอนุรักษ์สัตว์ป่า กล่าวว่า อุปสรรคสำคัญในการรักษาพลายโค้ก คือ การเก็บตัวอย่างเพื่อวินิจฉัย โดยเฉพาะการเก็บตัวอย่างเลือดเพื่อตรวจประเมินสุขภาพและหนอง เพื่อทำการเพาะเชื้อเพื่อหายาปฏิชีวนะที่เหมาะสมต่อการทำการรักษา รวมถึงการทำแผล ฉีดยารักษาให้ต่อเนื่อง

ภาพ : กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช

 

ทั้งนี้ ได้ดูแลจัดสภาพแวดล้อมเพื่อป้องกันไม่ให้พลายโค้กลงแช่น้ำด้วยการล้อมรั้วไฟฟ้า และมีสัตวแพทย์ สัตวบาล เจ้าหน้าที่ รวมถึงชาวบ้านที่เกี่ยวข้องให้การดูแล หาอาหารและน้ำมาให้พลายโค้กอย่างต่อเนื่องในช่วงที่รักษาตัว

ภาพ : กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช

"พลายโค้ก" ให้ความร่วมมือรักษา

พลายโค้ก ให้ความร่วมมือในการรักษาค่อนข้างดี จากการที่ช้างป่าเริ่มมีความคุ้นเคยกับเจ้าหน้าที่ที่คอยให้การดูแลมาโดยตลอด ทำให้การปฏิบัติงานทางด้านการรักษาของทีมสัตวแพทย์และสัตวบาลมีความราบรื่น สามารถทำการล้างแผล ขูดหนอง เก็บตัวอย่างหนอง ฉีดยาจากกระบอกฉีดยาระยะไกล (pole syringe) แทนการยิงยารักษาจากปืนยิงยาระยะไกลในช่วงแรก ซึ่งมีข้อจำกัดในเรื่องของปริมาณยาที่ให้ได้ และจำนวนลูกดอกยิงยาที่สามารถยิงยาให้ต่อวัน ซึ่งถ้ายิงยาหลายดอกเกินไปช้างป่าจะมีอาการหงุดหงิดและไม่ยอมให้ความร่วมมือในการรักษา

ภาพ : กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช

โชว์เก็บเลือดช้างระยะไกล ไม่ต้องวางยาซึม

ล่าสุด ทีมสัตวแพทย์และสัตวบาล กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ได้มีการพัฒนาเทคนิคและประดิษฐ์อุปกรณ์เก็บตัวอย่างเลือดช้างป่าระยะไกลได้สำเร็จ โดยไม่ต้องวางยาซึมเป็นครั้งแรก นับตั้งแต่กรมอุทยานฯ มูลนิธิอนุรักษ์ป่ารอยต่อห้าจังหวัด กลุ่มอนุรักษ์และช่วยเหลือสัตว์ป่า ชาวบ้าน อาสา ประชาชนทั่วไป และผู้หลักผู้ใหญ่หลายคนทำการรักษาช้างป่ามา สร้างความดีใจแก่ทีมงานรักษาดูแลทุกคนเป็นอย่างมาก ซึ่งการเก็บเลือดครั้งนี้จะสำเร็จไม่ได้หากขาดเจ้าหน้าที่และทีมติดตามดูแลช้างป่าที่สามารถสร้างความคุ้นเคย และสร้างความไว้ใจให้กับช้างป่า

ภาพ : กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช

 

ผลเลือดที่ออกมา พบว่า ค่าเม็ดเลือดขาวสูงขึ้นเล็กน้อย อาจเป็นผลมาจากบาดแผลมีการติดเชื้อ และค่า creatine kinase สูงขึ้น อาจเป็นผลเนื่องมาจากกล้ามเนื้อได้รับความเสียหาย และเก็บตัวอย่างเลือดตรวจวิเคราะห์ผลทุกสัปดาห์ จึงต้องทำการรักษาต่อเนื่องเป็นเวลา 1 เดือน

ภาพ : กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช