ในทุกวันนี้มีขยะพลาสติกจำนวนมากมายบนโลกไม่ได้รับการกำจัดลงอย่างถูกต้อง ซึ่งขยะพลาสติกจำนวนมากมักมีจุดจบอยู่ที่ท้องทะเลและมหาสมุทร ก่อนที่ต่อมาแสงอาทิตย์ก็จะทำให้อนุภาคของพลาสติกแตกตัวแล้ว ค่อย ๆ เปลี่ยนขยะพลาสติกชิ้นใหญ่ ให้กลายเป็นพลาสติกชิ้นจิ๋ว หรือ “ไมโครพลาสติก” (Microplastic) ที่มนุษย์ไม่สามารถมองเห็นด้วยตาเปล่าได้
โดยไมโครพลาสติกนี้มีขนาดเล็กเสียจนมันสามารถเข้าไปอยู่ได้ในทุก ๆ ที่ไล่ตั้งแต่ภายในอวัยวะของสัตว์ทะเลไปจนถึงร่างกายของมนุษย์ที่บริโภคสัตว์ทะเลเข้าไปอีกทีหนึ่ง ถึงขนาดที่มีการคาดการณ์ว่า ประชากรร้อยละ 80 บนโลกนั้น มีไมโครพลาสติกอยู่ในกระแสเลือด ซึ่งอาจเป็นต้นตอของโรคร้ายต่าง ๆ ได้ในอนาคต
นักวิทยาศาสตร์จากมหาวิทยาลัยพรินซ์ตัน สหรัฐอเมริกา จึงได้เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในการคิดค้นนวัตกรรมที่ช่วยแก้ไขปัญหาขยะไมโครพลาสติกในท้องทะเล ซึ่งมีความท้าทายอยู่ที่ว่า จะทำอย่างไรให้มีต้นทุนค่าใช้จ่ายต่ำที่สุด เพื่อที่ประเทศต่าง ๆ จะสามารถนำไปใช้งานได้
เครก อาร์โนลด์ (Craig Arnold) ผู้นำการวิจัยในเรื่องการแก้ไขปัญหาขยะไมโครพลาสติกในทะเล ได้เกิดความคิดขึ้นมาในขณะที่เขากำลังรับประทานแซนด์วิชอยู่ ว่าส่วนประกอบในขนมปังก็อาจช่วยกรองไมโครพลาสติกจากน้ำทะเลได้ แต่เมื่อทางทีมงานได้ลองนำสูตรขนมปังต่าง ๆ มาแปรรูปเป็นวัสดุที่โครงสร้างเบาคล้ายฟองน้ำ หรือ แอโรเจล (Aerogel) ก็ดันปรากฏว่าไม่ได้ให้ผลลัพธ์ตามที่ต้องการเท่าใดนัก
หลังจากนั้นนักวิทยาศาสตร์กลุ่มนี้ได้ลองเปลี่ยนจากขนมปังเป็นวัตถุดิบจากส่วนอื่น ๆ ของแซนด์วิช อย่างเช่น ไข่ไก่ แทน จนกระทั่งพวกเขาสามารถสังเคราะห์โปรตีนจากไข่ขาวและนำมาผสมกับวัสดุอื่น ๆ ให้กลายเป็น แอโรเจล ได้สำเร็จ ด้วยวิธีการนำไข่ขาวไปแช่แข็งแบบสุญญากาศ ก่อนที่จะให้ความร้อนที่อุณหภูมิ 900 องศาเซลเซียส ซึ่งทำให้เกิดโครงสร้างที่มีความแข็งแรง และสามารถกรองไมโครพลาสติกได้ถึง 99% เลยทีเดียว
อย่างไรก็ดี นักวิทยาศาสตร์จากมหาวิทยาลัยพรินซ์ตันก็ยังคงมีความกังวลว่าการผลิตวัสดุกรองไมโครพลาสติกจากไข่ขาวนั้น อาจไปรบกวนอุตสาหกรรมอาหารได้ ถึงแม้จะมีราคาที่ถูกก็ตาม โดยเครก อาร์โนลด์ ก็ได้ทดสอบแล้วว่าโปรตีนประเภทอื่น ๆ นอกจากไข่ขาวก็สามารถนำมาใช้งานได้เช่นกัน เพียงแต่ว่าวัสดุประเภทไหนมีความคุ้มค่าในกระบวนการผลิตที่สุด ก็ยังคงเป็นเรื่องที่ต้องค้นหากันต่อไป
ที่มาข้อมูล: Science Tech Daily
“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech