ไทยบันเทิง ศูนย์สื่อศิลปวัฒนธรรม ไทยพีบีเอส รายงานว่า #แบนสุพรรณหงส์ พุ่งขึ้นอันดับ 1 เทรนด์ทวิตเตอร์ หลังมีกระแสพูดถึงความไม่เป็นธรรมของเกณฑ์การตัดสิน คัดเลือกผลงานเพื่อรับรางวัลภาพยนตร์แห่งชาติ สุพรรณหงส์ ซึ่งเป็นรางวัลที่มอบให้แก่บุคคลในวงการผลิตภาพยนตร์ไทย โดยสมาพันธ์ภาพยนตร์แห่งชาติ มีมายาวนานกว่า 30 ปี ท่ามกลางความคิดเห็นในโลกโซเชียลที่ถกกันสนั่น
เมื่อภาพยนตร์เรื่อง “เวลา” (Anatomy of Time) ที่ได้เข้าฉายในรอบ World Premiere งาน Venice International Film Festival เมืองเวนิส ประเทศอิตาลี และได้รับรางวัล Bisato Award for Best Screenplay กระทั่งได้รับเสียงชื่นชมในกลุ่มนักวิจารณ์ ถูกตัดสิทธิเข้าชิง เหตุไม่ผ่านเกณฑ์ที่เพิ่งตั้งปีนี้ ว่า "ต้องฉายในโรงภาพยนตร์ครบทั้ง 5 ภูมิภาคในไทย"
ยทางอาร์ตไดเรคเตอร์ของเรื่องนี้ เผยว่า “จากใจคนทำหนังไทย เมื่อคืนเป็นอีกหนึ่งคืนที่มีความสุข ในขณะที่เราตั้งตารอว่า ภาพยนตร์อีกหนึ่งเรื่องที่เราทำจะได้รางวัลในประเทศไทยบ้างไหม สรุปเกินคาด เมื่อภาพยนตร์เรื่อง “เวลา” ได้คว้ารางวัล “ภาพยนตร์ยอดเยี่ยม” คมชัดลึกอวอร์ดครั้งที่ 19 และผู้กำกับพี่เก่ง จักรวาล ได้คว้ารางวัลผู้กำกับภาพยนตร์ไทยยอดเยี่ยมแห่งปี ก็ดีใจและภูมิใจมาก
หลังจากได้รางวัลจากหลายประเทศทั่วโลก อีกใจก็คิดว่าในที่สุดประเทศเราก็เห็นค่างานศิลปะงานภาพยนตร์นอกกระแส ภาพยนตร์ที่ทำอย่างตั้งใจอีกเรื่องหนึ่งในชีวิต ด้วยทุนที่ต่ำกว่ามาตรฐานมาก ๆ โดยเฉพาะงานด้านโปรดักชั่นดีไซน์ที่ตัวผมเองนั้นไม่มีแม้แต่ค่าจ้างด้วยซ้ำ เพราะคิดว่านี้เป็นอีกเวที ที่เราจะได้ทำงานศิลปะโดยไม่มีข้อแม้ของสตูดิโอมาปิดกั้นจินตนาการ"
แต่ๆๆๆๆๆ เมื่อฝันหวานไปได้หนึ่งคืนก็ฝันร้ายไปอีกวัน เมื่อภาพยนตร์เวลา (Anatomy of time) ที่เพิ่งได้รางวัลอันทรงเกียรติ กลับต้องถูกตัดสิทธิเอาชื่อออก ไม่ผ่านเกณฑ์การเข้าชิงรางวัลของกองประกวดกองหนึ่ง กองที่ใหญ่ที่สุด และยืนระยะในการมอบรางวัล (และยังเรียกว่าการประกวดแห่งชาติ) เพราะเพียงว่า………..หงส์มีหลักเกณฑ์ ใหม่ที่เพิ่งตั้งในปีนี้ว่า ภาพยนตร์ที่จะเข้าคัดเลือกต้องมีการเข้าฉายในโรงภาพยตร์ให้ครบ 5 ภูมิภาคของประเทศไทย แต่ภาพยนตร์เรื่อง Anatomyoftime ไม่ได้ไปฉายให้ครบทุกภาคของประเทศก็เลยไม่ผ่านเกณฑ์การตัดสิน
นี่หรอครับ เพียงแค่เราทำหนังโดยทุนต่ำ และไม่มีปัญญาหาเงินหรือไปขอโรงภาพยนตร์ยักษ์ใหญ่ เข้าฉายให้ครบทุกภาคในประเทศบ้านเกิด แต่เราเข้าฉายไปทั่วโลกและคนในประเทศที่ไม่ใช่บ้านเราก็ให้รางวัลมาหลายที่? ผิดด้วยหรอที่เราฉายไม่ครบทุกภาค? แต่เราก็ฉายในสตีมมิ่งอันดับต้นของโลกครับ? ผิดด้วยหรอที่เราถูกโรงหนังขนาดใหญ่ของประเทศตัดรอบฉาย?"
แต่ท้ายที่สุดรางวัลหรือยอดขายมันอาจมีไว้ตีค่าทางสังคมได้ดีที่สุด แต่มันไม่สามารถเลยครับที่จะหยุดจินตนาการ มันไม่สามารถเลยครับที่จะหยุดค่าของภาพยนตร์ ( ผมอาจไม่ใช้นักกีฬา จึงไม่สามารถ เรียกตัวเองว่านักกีฬาทีมชาติ แต่ผมตั้งใจและทำหนังไทยแบบต่อเนื่องในทุกค่ายทุกรูปแบบทั้งในกระแส หรือนอกกระแส ผมมั่นใจและกล้าที่จะบอกกับคนทั้งโลก ว่า ผมคือทีมชาติหนังไทยอีกคน อดก็ทำมีก็ลุย
สุดท้ายความสิ้นหวังก็ต้องยืดอกยอมรับการตัดสิน เเละภาพยนตร์อีก 11 เรื่องก็คงตกอยู่ในความรู้สึกเดียวกัน วันนี้คุณอาจตัดสินเพียงเรา แต่เชื่อสิว่ามันคือการตัดสินวงการทั้งวงการหนังนอกระแสไปแล้ว ขอบคุณทุกการตัดสินครับ เราไม่เคยบอกว่าหนังเราดีที่สุด บทดีเรื่องดี แต่เราแค่ขอพื้นที่นำเสนอภาพยนตร์อีกรูปหนึ่ง แบบที่คนในชาติไม่สามารถหาดูทั่วไป เพื่อเราจะได้ไม่ต้องถูกยัดถูกบังคับให้เลือกให้ดูให้กินไปจนตาย แก่พันธุ์ทาง”
ผู้กำกับภาพยนตร์ แห่ถอนตัวเข้าชิงรางวัล
ด้านหม่อมราชวงศ์เฉลิมชาตรี ยุคล หรือคุณชายอดัม ผู้กำกับภาพยนตร์ ก็ได้ออกมาแสดงความคิดเห็นต่อประเด็นดังกล่าว โดยเผยว่าตนได้ถามไปทางสุพรรณหงส์เกี่ยวกับเกณฑ์ดังกล่าว ซึ่งได้รับคำตอบว่า ไม่สามารถปรับเปลี่ยนกติกาได้แล้วเพราะเวลาไม่ทัน และจะพิจารณาใหม่ในปีหน้า ตนจึงขอไม่ร่วมงานสุพรรณหงส์ในปีนี้ และอนาคตอาจจะงดส่งหนังเข้าชิงรางวัลในประเทศอีกแล้ว
ระบุว่า ปีนี้ถามทางสมาคมสมาพันธ์ไปแล้ว เขาบอกว่าไม่สามารถปรับเปลี่ยนกติกาได้แล้วเพราะเวลาไม่ทัน และจะพิจารณาใหม่ในปีหน้า ปีนี้ขอไม่ไปสุพรรณหงส์นะครับ ปกติมีอะไรก็ช่วยกับสมาคมสมาพันธ์มาตลอด ที่บ้านผมก็ช่วยกับสมาคมสมาพันธ์มาตลอด แต่ตอนนี้ทางบ้านผมก็ขออนุญาติงดเว้นการทำงานหรือช่วยเหลือใด ๆ กับทางสมาคมสมาพันธ์ไปก่อนจนกว่าจะหาวิธีที่จะทำให้มิติของการสร้างอุตสาหกรรมหนังไทยสร้างสรรค์มากกว่านี้
ก่อนหน้านี้ก็ลาออกจากสมาคมผู้กำกับ เพราะวิธีการทางความคิดคัดแย้งกันกับท่านอดีตนายกธนิตย์ ตอนนี้ก็คงลากับสมาคมสมาพันธ์ภาพยนตร์เช่นกันครับ ส่วนตัวก็กำลังคิด ๆ อยู่ว่าในอนาคตอาจจะไม่ขอส่งหนังใด ๆ เข้าชิงรางวัลใด ๆ ในประเทศอีก...เป็นเรื่องที่คิดมานานครับ แต่ปัจจุบันยังทำไม่ได้ เพราะเราอยากให้น้อง ๆ เพื่อน ๆ พี่น้องทีมงานนักแสดงมีขวัญและกำลังใจในการอยู่ในวงการอยู่ แต่ส่วนตัวรู้สึกว่าประเทศไทยไม่ได้สนใจที่จะให้คุณค่าพวกเราคนในวงการจริง ๆ จัง ๆ และรางวัลมันเป็นแค่เครื่องมือการตลาดให้กับคนบางคนโดยการตัดสินว่างานของใครดีกว่างานของใครอื่นครับ
หาก Treatment แบบนี้ยังมีในวงการ การมีเทศกาลหนังหรืองานประกวดหนังก็ไม่ได้มีคุณค่าอะไรเป็นพิเศษสำหรับผมเพราะมันไม่ได้ช่วยให้โลกภาพยนตร์มันดูมีคุณค่ามากไปกว่านิตยสารซุบซิบดาราน่ะครับ ดังนั้นเรื่องน่าเศร้าก็ยังมีอยู่มากมายที่จะต้องสู้กันต่อไป ….แต่ไม่รู้ทำไมสู้แล้วมันก็ถอยหลังไปเรื่อย ๆ ก็ไม่รู้สิครับ ฮาๆๆๆๆๆๆ”
นักแสดงยินดีคืนรางวัล
ต่อมาภาพยนตร์ “บึงกาฬ” ได้ประกาศผ่านเฟซบุ๊ก “Hollywood Thailand” ขอถอนตัวออกจากการเสนอชื่อ เข้าชิง “สุพรรณหงส์” จนกว่าจะเปลี่ยนแปลงกฎเกณฑ์ในการคัดเลือกภาพยนตร์ที่มีสิทธิ์เข้าชิงรางวัล
"บาส-นัฐวุฒิ พูนพิริยะ" ผู้กำกับ "ฉลาดเกมส์โกง" และ "One for the Road" ก็ขอถอนชื่อตัวเองจากการได้รับเสนอชื่อเข้าชิงรางวัลผ้กำกับและผู้เขียนบทปีนี้ จนกว่าจะเปลี่ยนแปลงกฎเกณฑ์ในการคัดเลือกภาพยนตร์ที่มีสิทธิ์เข้าชิงรางวัล
นักแสดงยินดีคืนรางวัล
"ณัฏฐ์ กิจจริต" นักแสดงหนุ่มวัย 28 ปี ผู้รับบท โอ๋ ประชาชล จากภาพยนตร์เรื่อง “4KINGS” จนได้รางวัลสุพรรณพงส์ครั้งที่ 30 สาขา "นักแสดงสมทบชายยอดเยี่ยม" ร่วมกับ "จ๋าย ไททศมิตร" ที่ได้รับรางวัลในสาขา "ผู้แสดงนำชายยอดเยี่ยม" ประกาศจุดยืนผ่านอินสตาแกรมส่วนตัว ว่าหากทางสมาพันธ์ยังยืนยันใช้เกณฑ์พิจารณาคัดเลือกภาพยนตร์เดิมละเลยคุณค่าคนทำงานเบื้องหลัง ตนยินดีให้ริบคืนรางวัลทั้งหมดด้วยความเต็มใจ