วันนี้ (31 มี.ค.2566) นายสุขุมพงศ์ โง่นคำ ตัวแทนพรรคเพื่อไทย นายชัยธวัช ตุลาธน เลขาธิการพรรคก้าวไกล พ.ต.อ.ทวี สอดส่อง เลขาธิการพรรคประชาชาติ และนายสมชัย ศรีสุทธิยากร ประธานยุทธศาสตร์ฯ พรรคเสรีรวมไทย เดินทางยื่นหนังสือ ถึงคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) เพื่อขอให้แก้ไขวิธีการเลือกตั้งของคนไทยนอกราชอาณาจักร
นายสมชัย กล่าวว่า คนไทยในต่างแดนมีความสำคัญและมีสิทธิในการใช้สิทธิครั้งนี้ 1,300,000 คน และคาดว่าจะมีคนที่มีสิทธิเลือกตั้งประมาณ 1,000,000 คน ข้อมูลของกระทรวงการต่างประเทศ ระบุ การเลือกตั้งปี 2562 มีคนใช้สิทธิ์ประมาณ 100,000 คน ซึ่งเป็นตัวเลขที่สูงที่สุด แต่เชื่อว่าจะสูงมากกว่านี้ได้หาก กกต. และกระทรวงการต่างประเทศตั้งใจและจริงใจในการที่จะอำนวยความสะดวกให้กับประชาชน ในการมาใช้สิทธิ
ทั้งการขึ้นทะเบียนของคนใช้สิทธิ ต้องทำให้ง่ายและสะดวกกับประชาชนที่จะเข้าถึง รูปแบบการใช้สิทธิตามกฎหมายกำหนดไว้มี 3 แบบ คือ จัดการเลือกตั้งที่สถานทูต จัดที่หน่วยเลือกตั้งเคลื่อนที่ และการเลือกตั้งทางไปรษณีย์ โดยรูปแบบที่ทำให้คนใช้สิทธิมากสุด คือ ไปรษณีย์รูปแบบที่ใช้สิทธิน้อยที่สุด คือที่สถานทูต เพราะต้องเดินทางมาใช้สิทธิต้องเสียเวลาเสียค่าใช้จ่ายและไม่สะดวก
ดังนั้นการออกประกาศของสถานทูตต่าง ๆ ในต่างประเทศมีหลายประเทศที่ยกเลิกการเลือกตั้งทางไปรษณีย์ เช่น ประเทศมาเลเซีย, สิงคโปร์, ฟิลิปปินส์, จอร์แดน, อียิปต์, เบลเยี่ยม และเนเธอร์แลนด์ เป็นต้น เป็นการทำให้ประชาชนเข้าถึงการเลือกตั้งได้ยาก
นอกจากนี้ ต่างประเทศยังกำหนดวันเลือกตั้งที่สถานทูตเป็นวันราชการ เช่น เบลเยี่ยมกำหนดวันอังคาร มาเลเซียกำหนดวันพฤหัสบดีหรือวันศุกร์ ซึ่งการใช้สิทธิในวันทำงาน เป็นการจำกัดให้ประชาชนไม่สามารถมาใช้สิทธิได้เพราะอาจจะต้องเสียเวลาทำงานเกิดความยากลำบากยิ่งขึ้น
ส่วนประเทศไหนที่ยังมีการเปิดใช้สิทธิทางไปรษณีย์ได้นั้นก็กำหนดการปิดรับเอกสารจากประชาชนเร็วเกินไป ซึ่งจะกำหนดการบัตรเลือกตั้งจะจัดส่งถึงสถานทูตวันที่ 22 เม.ย. แล้วสถานทูตให้ประชาชนส่งบัตรเลือกตั้งคืนวันที่ 28 เม.ย.นั้นเร็วเกินไป
ดังนั้นจึงขอให้ กกต. ประสานกับกระทรวงการต่างประเทศขอให้สถานทูตและสถานกงสุลทุกแห่งใช้วิธีการเลือกตั้งทางไปรษณีย์เป็นวิธีการหลัก และให้ใช้สิทธิที่สถานทูตเป็นวิธีการเสริม หากต้องการที่จะจัดให้มีการเลือกตั้งที่สถานทูตก็ขอให้ใช้วันหยุดในการจัดการเลือกตั้ง ขอให้มีการปรับเปลี่ยนกำหนดการ ระยะเวลาส่งบัตรเลือกตั้งมาถึงสถานทูตไม่เร็วจนเกินไป อาจจะขยายไปที่ 4 พ.ค. ก็ยังทัน และสถานทูตมีเวลาเพียงพอที่จะส่งกลับมายังประเทศไทย
นอกจากนี้ หากสถานทูตไหนที่มีความพร้อมนับคะแนนก็สามารถทำที่สถานทูตได้ เพราะกฎหมายพ.ร.บ. ส.ส.ที่แก้ไขใหม่ได้เขียนไว้ชัดเจนว่าเปิดโอกาสให้สถานทูตสามารถนับคะแนนที่สถานทูตได้โดยมีสักขีพยานเป็นคนไทย ซึ่งจะทำให้ระยะเวลาการใช้สิทธิเพิ่มมากขึ้นแก้ไขการส่งบัตรกลับไทยไม่ตรงเวลา เอารายละเอียดของคนไทยในต่างประเทศลงในเว็บไซต์เพื่อที่จะได้ตรวจสอบได้ง่าย ซึ่งข้อเรียกร้องดังกล่าวสามารถปรับเปลี่ยนได้ทันเวลาแน่นอน
พร้อมยกตัวอย่างสถานทูตไทยในเบลเยี่ยมที่เดิมกำหนดให้เลือกวันอังคาร เมื่อมีข่าวออกมาก็ได้มีการปรับเปลี่ยนทันที โดยเปลี่ยนเป็นวันอาทิตย์และเพิ่มรูปแบบทางไปรษณีทันที นี่คือตัวอย่างของสถานทูตที่ถ้าต้องการที่จะแก้ไขสามารถปรับเปลี่ยนได้ทันที
ด้าน พ.ต.อ.ทวี กล่าวว่า การเลือกตั้งนอกราชครั้งนี้ เช่น ประเทศมาเลเซีย มีคนไทยไปประกอบธุรกิจร้านอาหารและลูกจ้างจำนวนมาก ซึ่งสถานทูตมาเลเซียการกำหนดให้มีวันเลือกตั้งในช่วงที่เป็นวันฮารีรายอ จึงขอเรียกร้องให้มีการเลือกตั้งทางไปรษณีย์ และขอให้เลื่อนวันเลือกตั้งเป็นวันหยุด
1 เสียง 1 สิทธิ เป็นโอกาสเดียวที่ทำให้คนรวยคนจนเท่ากันตนอยากให้ 1 สิทธิ 1 เสียงของประชาชนมีเกียรติยศและสามารถที่จะเปลี่ยนแปลงในสิ่งที่ประชาชนต้องการได้
ขณะที่ นายชัยธวัช กล่าวว่า การเลือกตั้งครั้งนี้ประชาชนคาดหวังสูง ยิ่งใกล้วันเลือกตั้งประชาชนยิ่งไม่เชื่อมั่นว่าการเลือกตั้งครั้งนี้จะดำเนินการไปอย่างเสรีและเป็นธรรมได้จริง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการจัดการเลือกตั้งนอกราชอาณาจักร การพิมพ์บัตรเลือกตั้ง การรายงานผลแบบเรียลไทม์ วันนี้ก็ยังไม่ชัดเจน
นายชัยธวัช ตั้งข้อสังเกตว่ามีตั้งใจที่จะเอื้อประโยชน์ให้กับผู้มีอำนาจคนใดคนหนึ่งหรือไม่ เมื่อปี 2562 คนไทยนอกราชอาณาจักรที่ใช้สิทธิเลือกตั้งเลือกพรรคประชาธิปไตยมาก จึงปิดกั้นการใช้สิทธิในปีนี้เพื่อเอื้อใครหรือไม่
ส่วนเรื่องบัตรเลือกตั้ง ทราบมาว่า กกต.จะใช้การพิมแบบโหล ไม่แค่หมายเลข ไม่มีชื่อผู้สมัครและพรรค ทั้ง 400 เขต ทำให้อาจเกิดความสับสน อาจทำให้เกิดบัตรเขย่ง และอาจจะทำให้เกิดการไม่สุจริตในการเลือกตั้งหรือไม่ เพราะอาจมีการสวมสิทธิใช้บัตร หรือคัดลอกัตรได้ง่าย
ฉะนั้นบัตตรเลือกตั้ง 400 เขต 400 แบบไม่ใช่เรื่องที่ยากและสามารถทำได้ สุดท้าย กกต.จะมีการรายงานผลแบบเรียลไทม์ไม่เป็นทางการหรือไม่ เพราะขณะนี้รูปแบบก็ยังไม่ชัดเจน
ส่วน นายสุขุมพงศ์ กล่าวว่า ข้อเสนอที่นำมาเสนอต่อ กกต.วันนี้ กกต.สามารถนำไปปรับปรุงได้เลย และเชื่อว่าจะแก้ไขได้ทันเวลา เพื่อให้ประชาชนไทยที่อยู่ต่างแดนได้ใช้สิทธิเลือกตั้ง ขออย่าให้เกิดความผิดที่เคยเกิดขึ้นเมือปี 2562 เกิดขึ้นอีก