วันนี้ (28 ก.พ.2568) นายกัณวีร์ สืบแสง สส.พรรคเป็นธรรม กล่าวถึงจดหมายที่ชาวอุยกูร์ 48 คน รวมตัวกันและเขียนจดหมายฉบับหนึ่งส่งไปยัง UNHCR โดยส่งไปขอให้เข้ามาช่วยคุ้มครองระหว่างประเทศ หรือการพิจารณาสถานะผู้ลี้ภัย และระบุชัดต้องการกลับประเทศจีน เพราะหากกลับจะถูกประหัสประหาร การกักขัง การทรมาน ทำให้ชีวิตเผชิญกับอันตราย ถูกทำร้ายจนถึงชีวิต
แต่จดหมายฉบับดังกล่าว ไปไม่ถึง UNHCR และอ้างว่า ชาวอุยกูร์ ถูกถ่ายรูปเชื่อว่าเป็นการเตรียมความพร้อม ในการผลักดันกลับประเทศจีน จึงมีการประท้วงการอดอาหาร
ส่วนจดหมายฉบับที่สอง เป็นของญาติชาวอุยกูร์ ที่ถูกแยกครอบครัว ไปตั้งถิ่นฐานใหม่ ในประเทศตุรกี ส่งไปถึงนายกรัฐมนตรีของไทย ว่า “ขอให้เอาใจเขามาใส่ใจเรา โดยหยิบยกกรณีบิดาของนายกรัฐมนตรีลี้ภัยไปในต่างประเทศมาชี้เห็น ขอให้มีการพิจารณารวมครอบครัวได้ ณ ประเทศใดก็ได้” และเป็นการส่งในช่วงต้นปี 2568
สำหรับจดหมายฉบับที่สาม ส่งในช่วงต้นปี 2568 เนื้อหาขอร้องว่า “อย่าให้ถูกผลักดันกลับประเทศจีน ขอให้มีชีวิตและอยู่ด้วยกันได้” ที่เรียกว่าเป็นจดหมาย SOS
ซึ่งจดหมายทั้งสามฉบับชัดเจนว่า ชาวอุยกูร์ ไม่ได้สมัครใจ หรือเต็มใจที่จะเดินทางกลับประเทศจีน ด้วยยังกังวลอันตรายที่จะเกิดขึ้น และสะท้อนว่า การแถลงข่าวของรัฐบาลไทย ที่กระทรวงยุติธรรม เมื่อวันที่ 27 ก.พ.2568 เป็นเท็จ อ้างว่า เดินทางกลับด้วยความสมัครใจ
การผลักดันเสร็จไปแล้วเรียบร้อย ขณะนี้ทำได้เพียงอย่างเดียวคือ การเรียกร้องเวทีระหว่างประเทศ ซึ่งมีการประณามจากเวทีระหว่างประเทศมาแล้ว ต่อกรณีการกดปราบข้ามชาติ และปัจจุบันชัดเจนว่า ประเทศโลกมุสลิมมองประเทศไทยว่า ผลผลักดันชาวอุยกูร์ กลับไปยังประเทศต้นกำเนิดแล้ว ถูกประหัตประหาร ต้องติดตามว่าจะเกิดผลกระทบต่อประเทศไทยอย่างไร
“ลองดูว่าความร่วมมือกับประเทศเสรีนิยมประชาธิปไตย ที่มองเรื่องนี้อย่างหนักหน่วงว่า เป็นสิ่งที่ไม่ควรทำ แต่ไทยทำไปแล้ว จะมีการเกิดขึ้นหรือไม่ ความร่วมมือที่กำลังจะมีหรือมีอยู่แล้วจะมีผลกระทบอะไรบ้าง ทั้งความร่วมมือด้านเศรษฐกิจ การศึกษา นวัตกรรมจะมีผลกระทบแน่นอน” นายกัณวีร์กล่าว
นายกัณวีร์กล่าวว่า ในช่วง 11 ปีที่ผ่านมา ในฐานะ UNHCR ได้ติดตามมาโดยตลอด และมีการประสานผลักดันให้มีการตั้งถิ่นฐานใหม่ในประเทศที่สาม ซึ่งเอกอัครราชทูตตุรกีประจำประเทศไทยเมื่อปี 2557 ประสานโดยตรงกับนายกรัฐมนตรีตุรกีในขณะนั้น ว่ามีชาวอุยกูร์ 200 คน ต้องการตั้งถิ่นฐานใหม่ ซึ่งนายกรัฐมนตรีในยุคนั้น ตอบรับทันทีภายใน 5 นาที ส่งเครื่องบินมารับชาวอุยกูร์ดังกล่าวไปตุรกีทันที โดยไม่ต้องผ่านกระบวนการพิจารณาสถานะผู้ลี้ภัย
แต่รัฐบาลไทยในสมัยนั้น หรือรัฐบาลนางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร แจ้งว่า ยังมีชาวอุยกูร์ อีกกว่า 100 คน ขอเป็นเครื่องบินเช่าเหมาลำ 2 ลำ มารับได้หรือไม่ สุดท้ายมีการแทรกแซงจากรัฐบาลจีน ห้ามส่งกลุ่มคนนี้ไปยังประเทศที่สามของคน 400 คนชาวอุยกูร์
โดยในปี 2558 มีการตั้งถิ่นฐานใหม่ให้กับกลุ่มเด็กและผู้หญิงไปอยู่ตุรกี และมีการผลักดัน 109 คน กลับจีน ซึ่งปัจจุบันยังไม่ทราบชะตากรรมว่าที่ใด และประเทศไทยทั้งที่ทราบถึงประวัติเหตุการณ์ดังกล่าว ยังไปทำให้เกิดเหตุการณ์ที่มีความเสี่ยงเกิดขึ้นอีก โดยชาวอุยกูร์ 40 คน มีความพยายาม ที่จะร้องขออย่าส่งกลับไปยังจีน แต่รัฐบาลยืนยันว่า กลุ่มคนดังกล่าวต้องการกลับจีน
ทางออกรัฐบาลไทยจะต้องมีความรู้ความเข้าใจภารกิจด้านมนุษยธรรม และการแก้ไขปัญหาอย่างยั่งยืนของสถานการณ์ผู้ลี้ภัย โดยใช้มาตรฐานสากล โดยไทยเป็นสมาชิกในเวทีระหว่างประเทศ หากไทยไม่สามารถดำเนินการได้ก็จะเกิดผลกระทบตามมา แต่ปัญหาคือไทยไม่รู้ว่าจะต้องทำอย่างไร แต่ตัดสินใจผลักดันกลับไปประเทศจีน
นายกัณวีร์กล่าวต่อ ถึงคำแถลงการณ์ของรัฐบาลว่า สามารถติดตามชีวิตความเป็นอยู่ชาวอุยกูร์ได้ โดยรมว.ยุติธรรม จะเดินทางไปเยี่ยม โดยเห็นว่า เหตุการณ์อาจจะซ้ำรอยในอดีต ที่สุดท้ายไม่สามารถจะติดตามได้ พร้อมกันนี้ได้อธิบายถึงขั้นตอนการเดินทางกลับมาตุภูมิโดยสมัครใจ ว่าผู้ลี้ภัยต้องตัดสินใจเอง ที่ต้องมีการดำเนินการ Go and see come and tell หรือการมีตัวแทนเดินทางไปยังประเทศต้นกำเนิดว่าจะกลับไปอยู่ที่ใด และกลับมาบอกกลุ่มผู้ลี้ภัยบอกถึงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นและให้ผู้ลี้ภัยตัดสินใจด้วยตัวเอง
“รัฐไทยไม่สามารถไปบอกแทนว่า เขาสมัครใจกันเอง ต้องให้เค้าเป็นคนพูด แต่นี่รัฐไทยทำอุ๊บอิ๊บ เงียบทุกอย่างเป็นภารกิจลับ และส่งกลับไปแล้วแล้วบอกว่า ทุกคนอยากกลับเอง ใครจะเชื่อคำพูดของคุณเมื่อมีหลักฐาน ใกล้ยืนยันว่าเค้าอยากกลับเองในเมื่อหลักฐานอยู่ตรงนี้” นายกัณวีร์กล่าว
อ่านข่าว : "อังคณา" ประณามรัฐบาลส่งอุยกูร์กลับจีน ห่วงไทยโดนประท้วง