ใครบ้างมีสิทธิ "ต่อใบขับขี่" โดยไม่ต้องทดสอบสมรรถภาพร่างกาย

คณะรัฐมนตรี (ครม.) มีมติเมื่อวันที่ 22 เมษายน 2568 เห็นชอบ "ร่างกฎกระทรวง" ที่จะทำให้การ "ต่ออายุใบขับขี่" ทำได้ผ่านระบบออนไลน์ ไม่ต้องเดินทางไปที่สำนักงานขนส่ง และคนที่ไม่มีข้อจำกัดด้านสุขภาพและอายุไม่เกินเกณฑ์ยังได้ ยกเว้นการทดสอบสมรรถภาพร่างกาย อีกด้วย กฎนี้จะเริ่มใช้จริงหลังประกาศในราชกิจจานุเบกษา 90 วัน 

หลายคนอาจสงสัยว่า กฎกระทรวงนี้มีสาระสำคัญอย่างไร และอะไรเปลี่ยนไป แล้วระหว่างนี้ต้องทำอย่างไรหากต้องการ "ต่อใบขับขี่" 

ปัจจุบัน ณ เดือนเมษายน 2568 การขอและการออกใบอนุญาตขับรถและการต่ออายุใบอนุญาตขับรถต้องดำเนินการที่สำนักงานขนส่ง และต้องทดสอบสมรรถภาพร่างกายทุกครั้งตามกฎกระทรวงปี 2563 ทำผ่านระบบออนไลน์ ไม่ได้

กำหนดให้ประชาชนต้องมาทดสอบสมรรถภาพของร่างกายด้วยตนเองทุกครั้งที่ขอต่ออายุใบอนุญาตขับรถ ณ ที่ทำการของนายทะเบียน ทำให้ไม่สามารถดำเนินการโดยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ได้ นี้จึงอาจ ส่งผลให้ประชาชนไม่ได้รับความสะดวก มีภาระค่าใช้จ่าย และจำเป็นต้องใช้เวลาเดินทางมาที่ทำการของนายทะเบียน และไม่สอดคล้องกับการดำเนินการตาม พ.ร.บ.การปฏิบัติราชการทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ.2565 และตามนโยบายรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ (e-Government)

กระทรวงคมนาคม โดยกรมการขนส่งทางบก จึงได้จัดทำร่างกฎกระทรวงการขอและการออกใบอนุญาตขับรถ และการต่ออายุใบอนุญาตขับรถ (ฉบับที่ ..) พ.ศ. ซึ่งเป็นการแก้ไขเพิ่มเติมกฎกระทรวงการขอและการออกใบอนุญาตขับรถ และการต่ออายุใบอนุญาตขับรถ พ.ศ. 2563

มีสาระสำคัญ คือ ยกเว้นการทดสอบสมรรถภาพของร่างกาย สำหรับการขอต่ออายุใบอนุญาตขับรถ ซึ่งผู้ขอต่ออายุใบอนุญาตขับรถต้องมีอายุไม่เกินเกณฑ์ที่กำหนด หรือ ไม่มีเงื่อนไขด้านสภาพร่างกายตามที่อธิบดีกรมการขนส่งทางบกประกาศกำหนด

ส่วนผู้ขอต่ออายุใบอนุญาตขับรถซึ่งมีอายุ และเงื่อนไขของสภาพร่างกายอื่นๆ ตามที่อธิบดีกรมการขนส่งทางบกประกาศกำหนด จะต้องทดสอบสมรรถภาพของร่างกาย เช่น ปฏิกิริยา, สายตา และต้องผ่านการอบรม ขณะที่ กฎกระทรวงฉบับนี้จะมีผลใช้บังคับใช้เมื่อพ้นกำหนด 90 วัน นับแต่วันประกาศในราชกิจจานุเบกษา

นายคารม พลพรกลาง รองโฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี อธิบายว่า เพื่อให้การดำเนินการต่ออายุใบอนุญาตขับรถ สามารถดำเนินการผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ได้ และเป็นไปตามพ.ร.บ.การปฏิบัติราชการทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ.2565 ที่กำหนดให้หน่วยงานของรัฐมีหน้าที่ต้องจัดให้มีวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ เพื่อให้ประชาชน ติดต่อราชการโดยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ได้ 

ทำให้ประชาชนได้รับความสะดวก ลดภาระค่าใช้จ่ายและระยะเวลาเดินทางมาติดต่อราชการ และยังคงมาตรฐานในการตรวจสอบ และคัดกรองผู้ขอต่ออายุใบอนุญาตขับรถต่อไปประกอบกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องพิจารณาแล้วเห็นชอบด้วยในหลักการ

สิ่งที่เปลี่ยนแปลง ต่ออายุใบขับขี่ออนไลน์ 

• ประชาชนที่อายุไม่เกินเกณฑ์ และ ไม่มีเงื่อนไขเกี่ยวกับสภาพร่างกาย สามารถยื่นขอต่ออายุใบขับขี่ออนไลน์ได้โดย ไม่ต้องทดสอบสมรรถภาพร่างกาย

• หากอายุเกินเกณฑ์ที่กำหนด หรือมี ข้อจำกัดด้านสุขภาพ ยังต้อง ทดสอบสายตา ปฏิกิริยา และเข้าอบรมตามเกณฑ์ที่กำหนด

กฎกระทรวงนี้จะมีผลบังคับใช้หลังประกาศในราชกิจจานุเบกษา 90 วัน 

อย่างไรก็ตาม จนกว่ากฎกระทรวงจะมีผลบังคับใช้ ขั้นตอนและเอกสารที่ใช้ในปัจจุบัน (ณ เมษายน 2568) ยังคงเป็นไปตามแนวปฏิบัติเดิม อัปเดต ขั้นตอนต่อใบขับขี่ 2568 (ณ เดือน เม.ย.) กัน

ขั้นตอนต่อใบขับขี่ 2568 (ณ เดือน เม.ย.) ต้องทำอย่างไรบ้าง

รู้หรือไม่ ต่อใบขับขี่ ส่วนบุคคล ควรต่อใบขับขี่ก่อนวันสิ้นอายุ ซึ่งต่ออายุล่วงหน้าได้นานถึง 6 เดือน ต่ออายุใบขับขี่ สามารถอบรมออนไลน์ได้

ใครกำลังไปต่อใบขับขี่ เตรียมเอกสาร ประกอบคำขอรับ/ต่ออายุใบอนุญาตให้พร้อม นั้นเพื่อความรวดเร็วในการดำเนินการ แล้วต้องทำอย่างไรบ้าง 

• บัตรประชาชนตัวจริง (ที่ยังไม่หมดอายุ)

• ใบขับขี่เดิม (ก่อนสิ้นอายุไม่เกิน 6 เดือน หรือ สิ้นอายุไม่เกิน 1 ปี)

• ใบรับรองแพทย์ อายุไม่เกิน 1 เดือน 

• ใบรับรองผลทดสอบการอบรมใบขับขี่ ซึ่งแนะนำให้อบรมผ่านระบบ e-Learning ได้ทาง www.dlt-elearning.com  

ต่อใบขับขี่ส่วนบุคคล 5 ปี เป็น 5 ปี 

1. อบรมออนไลน์ที่ dltelearning.com

2. เลือกประเภทการอบรม

   • ต่ออายุล่วงหน้า/หมดอายุไม่เกิน 1 ปี ระยะเวลาอบรม 1 ชั่วโมง

   • กลุ่มใบขับขี่หมดอายุเกิน 1 ปีขึ้นไป ระยะเวลาอบรม 2 ชั่วโม

3. ดูคลิปการอบรม ซึ่งมีระบบสุ่มคำถามระหว่างการรับชม

4. เมื่อดูคลิปจบแล้ว ต้องทำแบบทดสอบอีกครั้ง

5. กดรับหลักฐานยืนยันผ่านการอบรม เพื่อใช้เป็นหลักฐานในการต่อใบขับขี่ที่สำนักงานขนส่ง

ดำเนินการต่อใบขับขี่ที่สำนักงานขนส่ง โดยมีเอกสารที่ต้องใช้ คือ บัตรประชาชนตัวจริง / ใบขับขี่เดิม/ ใบรับรองแพทย์ที่มีอายุไม่เกิน 1 เดือน / ภาพผลการอบรมออนไลน์

ผลการอบรมออนไลน์ มีอายุ 6 เดือน นับจากวันผ่านการอบรม

ในส่วนของขั้นตอน 

1. ตรวจสอบเอกสาร

2. ทดสอบสมรรถภาพทางร่างกาย

• ปฏิกิริยาการใช้เบรกเท้า (เพื่อให้แน่ใจว่าสามารถเหยียบเบรกหรือควบคุมรถได้ทันท่วงที)

• สายตาทางลึก-ทางกว้าง  (เพื่อประเมินระยะทางและมุมมองขณะขับรถ)

• การมองเห็นสี  (เช่น แยกสีแดง เขียว เหลือง เพื่ออ่านสัญญาณไฟจราจร) 

ใครต้องทดสอบสมรรถภาพร่างกาย (ณ เม.ย.2568) ทุกคนที่ต่ออายุใบขับขี่รถยนต์ต้องทดสอบสมรรถภาพร่างกาย เพื่อให้มั่นใจว่าผู้ขับขี่ทุกคนปลอดภัยบนท้องถนน

3. ถ่ายรูป รับใบขับขี่ใบใหม่

ค่าธรรมเนียมต่อใบขับขี่

• ต่อใบขับขี่รถยนต์ 505 บาท

• ต่อใบขับขี่มอเตอร์ไซค์ 255 บาท

• ขาดต่ออายุใบขับขี่เกิน 1 ปี

ขาดต่ออายุใบขับขี่เกิน 3 ปี จะต้องทดสอบ e-exam และ ทดสอบขับรถ

หากเปลี่ยนชนิดใบขับขี่ส่วนบุคคลชั่วคราว 2 ปี เป็น ใบขับขี่ส่วนบุคคล 5 ปี สำหรับใบขับขี่ชั่วคราว 2 ปี (ทำครั้งแรก) เมื่อครบอายุแล้วหรือ ได้รับมาเป็นระยะเวลา 1 ปี จะสามารถเปลี่ยนประเภทเป็นใบขับขี่ส่วนบุคคล 5 ปี โดยไม่ต้องผ่านการอบรม ซึ่งสามารถอบรมต่อใบขับขี่ออนไลน์ได้ทุกวันตลอดเวลา

ใบรับรองแพทย์ ในการขอรับและต่อใบอนุญาตขับรถ

คนที่ ต้องการขอรับและต่อใบอนุญาตขับรถ ต้องนำใบรับรองแพทย์ตามรูปแบบมาตรฐานที่แพทยสภากำหนด และมีอายุไม่เกิน 1 เดือนนับแต่วันที่ตรวจร่างกายมาเป็นหลักฐานประกอบแบบคำขอรับและต่อใบอนุญาตฯ ซึ่งใบรับรองแพทย์เป็นเอกสารหลักฐานสำคัญที่แสดงว่าผู้นั้นไม่มีโรคประจำตัวหรือสภาวะโรคที่เป็นอันตรายขณะขับรถ  

คุณสมบัติผู้ขอใบขับขี่ รถยนต์

• อายุไม่ต่ำกว่า 18 ปีบริบูรณ์

• ไม่เป็นผู้มีร่างกายพิการจนเป็นที่เห็นได้ว่าไม่สามารถขับรถได้

• ไม่มีโรคประจำตัวที่ผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมเห็นว่าอาจเป็นอันตรายขณะขับรถ

• ไม่เป็นบุคคลวิกลจริตหรือจิตฟั่นเฟือน

• ไม่เป็นผู้อยู่ระหว่างถูกยึดหรือเพิกถอนใบอนุญาตขับรถ

คุณสมบัติผู้ขอใบขับขี่ รถจักรยานยนต์

•รถจักรยานยนต์ที่มีขนาดความจุกระบอกสูบรวมกันไม่เกิน 110 ลูกบาศก์เซนติเมตร

•อายุไม่ต่ำกว่า 15 ปีบริบูรณ์

•ไม่เป็นผู้มีร่างกายพิการจนเป็นที่เห็นได้ว่าไม่สามารถขับรถได้

•ไม่มีโรคประจำตัวที่ผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมเห็นว่าอาจเป็นอันตรายขณะขับรถ

•ไม่เป็นบุคคลวิกลจริตหรือจิตฟั่นเฟือน

•ไม่อยู่ระหว่างถูกยึดหรือเพิกถอนใบอนุญาตขับรถ

คุณสมบัติผู้ขอใบขับขี่ รถสาธารณะ

•ต้องได้รับใบอนุญาตขับรถยนต์ส่วนบุคคลชั่วคราว ใบอนุญาตขับรถยนต์สามล้อส่วนบุคคลชั่วคราว หรือใบอนุญาตขับรถจักรยานยนต์ส่วนบุคคลชั่วคราว แล้วแต่กรณี ที่ได้รับมาแล้วไม่น้อยกว่า 1 ปี

•ผู้ขอรับใบขับขี่รถสาธารณะ, ใบขับขี่รถยนต์สามล้อสาธารณะ มีสัญชาติไทย อายุไม่ต่ำกว่า 22 ปี

•ผู้ขอรับใบขับขี่รถจักรยานยนต์สาธารณะ มีสัญชาติไทย อายุไม่ต่ำกว่า 20 ปี

•ไม่อยู่ระหว่างถูกยึดหรือเพิกถอนใบขับขี่

•ไม่เคยต้องคำพิพากษาถึงที่สุดให้ลงโทษ หรือถูกเจ้าพนักงานเปรียบเทียบปรับตั้งแต่สองครั้งขึ้นไป สำหรับความผิดเกี่ยวกับการขับรถ เว้นแต่จะพ้นโทษครั้งสุดท้ายไม่น้อยกว่า 6 เดือน

•ไม่มีโรคติดต่อตามที่กำหนดในกฎกระทรวง

•ไม่ติดสุรายาเมาหรือยาเสพติดให้โทษ

•ไม่เคยได้รับโทษจำคุกโดยคำพิพากษาถึงที่สุด

•กรมการขนส่งทางบกจะมีการตรวจสอบประวัติอาชญากรรมของขอรับ/ขอต่ออายุใบขับขี่

กรณีทำใบอนุญาตขับรถหายใช้แค่บัตรประชาชนตัวจริง(ไม่ต้องใช้ใบรับรองแพทย์และไม่ต้องแจ้งความกับตำรวจ) เข้ารับบริการได้สำนักงานขนส่งทุกแห่งทั่วประเทศโดยไม่ต้องจองคิว (walk in)

สำหรับผู้ที่มีข้อสงสัยเพิ่มเติม สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมที่ กรมการขนส่งทางบก Call Center 1584