“โจ ไบเดน” ตัดสินก้าวลงจากเวทีชิงตำแหน่งประธานาธิบดีสหรัฐฯ ในวัย 81 ปี หลังจากสร้างสถิติเป็นผู้นำสหรัฐฯ อายุมากที่สุด ซึ่งประเด็นเรื่องอายุของผู้นำกำลังเป็นที่วิพากษ์วิจารณ์ของผู้คนทั่วโลก Thai PBS ชวนไปสำรวจอายุของผู้นำโลก ใครคือผู้นำโลกอายุน้อยที่สุด อายุมากที่สุดคือใคร และโลกกำลังปกครองโดยกลุ่มผู้นำอายุเท่าไหร่บ้าง ?

ผู้นำอายุน้อยที่สุดคือใคร ?

อิมบราฮิม ทราโอเร (Ibrahim Traoré) หัวหน้ากองกำลังพิเศษในกองทัพบูร์กินาฟาโซ ยึดอำนาจขึ้นสู่ตำแหน่งผู้นำของประเทศบูร์กินาฟาโซในช่วงปี 2022 ด้วยวัย 34 เท่านั้น ท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงภายในประเทศที่มีการรัฐหารกันหลายครั้ง ถึงตอนนี้ด้วยวัย 36 ปี เขาถือเป็นผู้นำประเทศที่อายุน้อยที่สุดในโลก

นอกจากนี้ ยังมีผู้นำที่อายุมากกว่าในหลักเดือน ได้แก่ ดาเนียล โนบัว (Daniel Noboa) ประธานธิบดีเอกวาดอร์  และ มิลอยโก สปายิช (Milojko Spajić) นายกรัฐมนตรีของมอนเตเนโกร ทั้ง 2 คนมีอายุ 36 ปีเท่ากัน

ผู้นำอายุมากที่สุดคือใคร ?

ผู้นำที่อายุมากที่สุดในโลก เจ้าของตำแหน่งนี้นำโด่งมาไกลด้วยวัย 91 ปี เขาคือ พอล บิยา (Paul Biya) ประธานาธิบดีคนปัจจุบันของประเทศแคเมอรูน โดยเขาดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีมาตั้งแต่ปี 1982 ชัยชนะในการเลือกตั้งครั้งล่าสุดเมื่อปี 2018 จะทำให้เขาดำรงตำแหน่งนี้ยาวไปถึงปี 2025 และจะกลายเป็นผู้นำโลกที่ดำรงตำแหน่งยาวนานถึง 43 ปี และจะอยู่ในตำแหน่งจนถึงอายุ 92 ปีเลยทีเดียว และเขาเป็นผู้นำโลกเพียงคนเดียวที่อายุมากกว่า 90 ปี อีกด้วย โดยผู้นำที่อายุมากรองลงมาได้แก่ มามุด อับบาส (Mahmoud Abbas) ประธานาธิบดีปาเลสสไตน์ ด้วยวัย 88 ปี

อายุผู้นำส่วนใหญ่ของโลกอยู่ในช่วงอายุเท่าไร ?

ข้อมูลของผู้นำโลกในช่วงปี 2024 ที่รวมผู้นำจาก 193 ประเทศ ได้รับการรับรองจากสหประชาชาติ 187 ประเทศ พบว่า ผู้นำโลกมีอายุเริ่มต้นที่ 36 ปี จนถึง 91 ปี โดยมีผู้นำในช่วงวัย 30 (30-39 ปี) อยู่ที่ 5 คน ขณะที่ผู้นำส่วนใหญ่อยู่ในช่วงวัย 60 (60-69 ปี) หรือมากถึง 34 % ของผู้นำทั้งหมด ขณะที่ผู้นำวัย 50 (50-59 ปี) ก็มีมากถึง 22% ขณะที่ผู้นำวัย 80 (80-89 ปี) อยู่ในกลุ่ม 5% ของผู้นำโลกเท่านั้น

อายุผู้นำของโลกโดยเฉลี่ยอยู่ที่เท่าไหร่ ?

ผู้นำโลกชายมีอายุน้อยที่สุดที่ 36 ปี และมากที่สุดที่ 91 ปี อายุกึ่งกลางของผู้นำโลกชายจึงอยู่ที่ 62 ปี ขณะที่โลกมีผู้นำหญิงทั้งหมด 14 คน ผู้นำหญิงอายุน้อยที่สุด ได้แก่ เมตเทอ เฟรเดริกเซน (Mette Frederiksen) นายกรัฐมนตรีหญิงจากเดนมาร์ก ที่อายุ 46 ปี และอายุมากที่สุดคือ ชีค ฮาสินา (Sheikh Hasina) นายกรัฐมนตรีบังกลาเทศวัย 76 ปี ทำให้อายุกึ่งกลางของผู้นำหญิงโลกอยู่ที่ 62 ปีเท่ากัน

ทั้งนี้ ผู้นำช่วงอายุ 62 ปี มีจำนวนมากที่สุด ประมาณ 11 คนด้วยกัน โดย เศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรีของไทยก็มีอายุ 62 ปี เช่นกัน

ระบบการปกครองสะท้อนอายุของผู้นำ

Freedom House องค์กรไม่แสวงหาผลกำไรที่ทำงานเกี่ยวกับสิทธิมนุยชนและอิสรภาพทางการเมือง มีการแบ่งเกณฑ์ประเทศต่าง ๆ เป็นประเทศที่มีความอิสระ (Free) อิสระบางส่วน (Partly Free) ไม่อิสระ (Not Free) โดยแบ่งจากการให้คะแนนตามความข้าถึงสิทธิทางการเมืองของผู้คน ความตื่นรู้ของพลเมือง สิทธิของปัจเจก รวมถึงความเท่าเทียมของกฎหมาย พบว่า ประเทศที่อยู่ในกลุ่มอิสระจะมีแนวโน้มมีผู้นำอายุน้อยกว่า

ทั้งนี้ ประเทศที่มีความอิสระจะมีอายุกึ่งกลางอยู่ที่ 60 ปี ส่วนประเทศที่มีความอิสระบางส่วนจะอยู่ที่ 62 ปี ขณะที่ประเทศที่ไม่อิสระมีอายุกึ่งกลางที่ 68 ปี

โดยประเทศที่มีความอิสระอย่าง สหรัฐฯ โดยเฉพาะในสมัยของโจ ไบเดน ถือว่าเป็นหนึ่งใน 3 ประเทศที่มีผู้นำอายุ 80 ปีขึ้นไป ร่วมกับประเทศกานา และนามิเบีย (ตามเกณฑ์ของ Freedom House)

ประเทศส่วนใหญ่มีผู้นำที่อายุมากกว่าอายุกึ่งกลางของประชากร 

อายุกึ่งกลางของประชากรโลกในปี 2023 ที่ผ่านมาอยู่ที่  30 ปีครึ่ง ตัวเลขดังกล่าวมีแนวโน้มที่จะเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ นับจากปี 1950 ประเทศส่วนใหญ่มักจะมีผู้นำอายุมากกว่าอายุกึ่งกลางของประชากร โดยสหรัฐฯ ในสมัยของโจ ไบเดนนั้น ประชากรมีอายุกึ่งกลางที่ 38 ขณะที่ไบเดน มีอายุมากกว่า 2 เท่า

มีเพียงไม่กี่ประเทศเท่านั้นที่ผู้นำอายุน้อยกว่าอายุพึ่งกลางของประชากร ได้แก่ ผู้นำของมอนเตเนโกร ไอร์แลนด์ และอิตาลี ขณะที่ผู้นำของประเทศอันดอร์รา นายารัฐมนตรี ซาเวียร์ เอสโปต์ ซาโมรา (Xavier Espot Zamora) อายุ 44 ปี เท่ากับอายุกึ่งกลางของประเทศ

ผู้นำประเทศมหาอำนาจโลกเข้าสู่วัย 70 ยกเว้นทวีปยุโรป

ผู้นำโลกที่อายุ 70 ปีขึ้นไป เมื่อนำมากางดูชื่อก็พบว่าเป็นผู้นำในประเทศมหาอำนาจมากมาย อาทิ จีน สหรัฐฯ รวมถึงรัสเซีย โดยแม้ว่าอายุจะมากกว่า 70 ปีแล้ว แต่ยังคงมีอิทธิพลอยู่ในฐานะผู้นำของประเทศ ผู้นำในกลุ่มนี้ ได้แก่ สี จิ้นผิง ประธานธิบดีของประเทศจีน อายุ 70 ปี วลาดิเมีย ปูติน ผู้นำรัสเซีย อายุ 71 ปี และนเรนทรา โมดี (Narebdra Modi) นายกรัฐมนตรีของอินเดีย อายุ 73 ปี

อย่างไรก็ตาม ในทวีปยุโรปดูจะเป็นข้อยกเว้น โดยหลายประเทศมีผู้นำที่อายุลดลงมา เช่น เอมมานูเอล มาครง ประธานาธิบดีฝรั่งเศส ที่ได้รับเลือกตั้งมาตั้งแต่อายุ 39 ปี ได้ชื่อว่าเป็นผู้นำอายุน้อยที่สุดในประวัติศาสตร์ฝรั่งเศส (ปัจจุบันอายุ 47 ปี) ขณะที่ กาเบรียล แอตตัล นายกรัฐมนตรีของฝรั่งเศสก็อายุ 35 ปี เท่านั้น นอกจากนี้ ริชี่ ซูนัค (Rishi Sunak) อดีตนายกรัฐมนตรีแห่งสหราชอาญาจักรก็มีอายุ 43 ปี (ปัจจุบันดำรงตำแหน่งผู้นำฝ่ายค้าน) ยังมี จอร์เจีย เมโลนี (Giorgia Meloni) ผู้นำหญิงคนแรกของอิตาลีที่มีอายุเพียง 45 ปีเท่านั้น

อายุของผู้นำโลกสามารถสะท้อนทิศทางการเมืองโลกได้ เป็นเรื่องที่น่าจับตาว่าโลกในมือของ “ผู้นำ” แต่ละช่วงวัยจะขับเคลื่อนไปอย่างไร ?

อ้างอิง
As Biden and Trump seek reelection, who are the oldest – and youngest – current world leaders?
Projected global median age from 1950 to 2100
TOI Explains: Old leaders are now in control across much of the world