ค้นหา
ทีวีออนไลน์
เว็บไซต์ในเครือ
เว็บไซต์บริการ
ซีรีส์วิถีคน
ซีรีส์วิถีคน

"ผักฝังดิน" วิถีโบราณ บ้านปางสา จ.เชียงราย

หน้ารายการ
11 พ.ย. 62

หมู่บ้านกลางหุบเขาที่คนส่วนใหญ่มีเชื้อสายจีนยูนนาน และเป็นชาวไทยภูเขาเผ่าลีซู อาชีพหลักคือ การทำไร่ โดยการทำไร่ของชาวบ้านที่นี่จะปลูกทุกอย่างผสมผสาน ทั้งข้าวไร่, ข้าวโพด, ถั่ว, ฟักทอง, ทานตะวัน ซึ่งพืชสำคัญที่ชาวบ้านจะขาดไม่ได้เลย นั่นก็คือ “อัฟฟู หรือ แตงดอย”

“แตงดอย” เป็นส่วนหนึ่งของชีวิตชาวบ้าน มากกว่าแค่เป็นผักที่ปลูกไว้กินแล้ว ยังเป็นเรื่องความผูกพันกับวิถีแบบดั้งเดิมที่บรรพบุรุษได้สั่งสอนกันมาด้วย และแตงดอยก็มีบทบาทในงานพิธีสำคัญต่าง ๆ เช่น ตรุษจีน การไหว้บรรพบุรุษ เพื่อบ่งบอกความอุดมสมบูรณ์ของพืชพันธุ์ที่ได้เพาะปลูกเอาไว้ เมื่อหน้าเก็บเกี่ยวจะมีผลผลิตเยอะมาก ชาวบ้านจึงใช้ วิถีดั้งเดิมในการเก็บอาหารแบบตู้เย็นธรรมชาติด้วยการเอาแตงฝังดิน ซึ่งทุกคนในหมู่บ้านส่วนใหญ่จะทำเป็น เพราะเรียนรู้กันมาต่อจากพ่อแม่ “ชัชวาล หลียา” ผู้นำทางจิตวิญญาณและเป็นผู้ที่พยายามรักษาขนบดั้งเดิมของหมู่บ้านเอาไว้ บอกว่า จุดที่ฝังแตงจะเลือกใต้ต้นไม้เพื่อสังเกตง่าย และมีพื้นที่ลาดชันเพื่อไม่ให้น้ำขัง โดยรูปแบบการฝังนั้นมีอยู่ 2 แบบ แบบขุดเป็นหลุมและขุดเป็นโพรง ซึ่งการขุดเป็นโพรงจะดีกว่าเพราะดินไม่โดนแตงโดยตรง จะทำให้เก็บแตงไว้ได้นาน หลังจากขุดหลุมแล้วจะรองด้วยฟางหรือหญ้าคา เพื่อป้องกันความชื้นแล้วค่อยใส่แตง 2 - 3 ลูกต่อหลุม จากนั้นปิดด้วยฟางอีกรอบแล้วปิดปากหลุมด้วยดิน ปักไม้เป็นสัญลักษณ์ไว้ จะมีการฝังทั้งหัวไร่, กลางไร่ และท้ายไร่ เพราะจะสะดวกเมื่อมาทำงานในไร่ หากอยู่ส่วนไหนของไร่ก็เปิดหลุมออกมากินได้ จึงเป็นดั่งคลังอาหาร หรือตู้เย็นธรรมชาตินั่นเอง

ชาวบ้านที่นี่ยังทำ “ข้าวทิพย์” ที่มีส่วนผสมของข้าวสุก, ข้าวโพด, เผือก และมัน ซึ่งดูแล้วก็เหมือนข้าวธัญพืช แต่ที่น่ารักก็คือทุกสิ่งที่เอามาผสมในข้าวทิพย์นั้น ชาวลีซูเป็นผู้เพาะปลูกเองทั้งสิ้น และอีกชนิดหนึ่งรูปร่างคล้ายโมจิ เรียกกันว่า “ข้าวปุ๊ก” วิธีทำต้องค่อย ๆ นวด ค่อย ๆ ตำจนเหนียวนุ่มอร่อย น่ารับประทาน มักทำไว้ให้ลูกหลานติดตัวไว้รับประทานระหว่างเดินทางไกลบ้าน เสมือนว่าข้าวปุ๊กเป็นข้าวที่แทนความรัก ความห่วงใยของคนในครอบครัว

ติดตามชมเรื่องราววิถีโบราณที่สร้างความรัก ความผูกพันในครอบครัวดี ๆ ได้ในรายการซีรีส์วิถีคน วันจันทร์ที่ 11 พฤศจิกายน 2562 เวลา 21.45 - 22.15 น. ทางไทยพีบีเอส รับชมออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live

"ผักฝังดิน" วิถีโบราณ บ้านปางสา จ.เชียงราย

11 พ.ย. 62

หมู่บ้านกลางหุบเขาที่คนส่วนใหญ่มีเชื้อสายจีนยูนนาน และเป็นชาวไทยภูเขาเผ่าลีซู อาชีพหลักคือ การทำไร่ โดยการทำไร่ของชาวบ้านที่นี่จะปลูกทุกอย่างผสมผสาน ทั้งข้าวไร่, ข้าวโพด, ถั่ว, ฟักทอง, ทานตะวัน ซึ่งพืชสำคัญที่ชาวบ้านจะขาดไม่ได้เลย นั่นก็คือ “อัฟฟู หรือ แตงดอย”

“แตงดอย” เป็นส่วนหนึ่งของชีวิตชาวบ้าน มากกว่าแค่เป็นผักที่ปลูกไว้กินแล้ว ยังเป็นเรื่องความผูกพันกับวิถีแบบดั้งเดิมที่บรรพบุรุษได้สั่งสอนกันมาด้วย และแตงดอยก็มีบทบาทในงานพิธีสำคัญต่าง ๆ เช่น ตรุษจีน การไหว้บรรพบุรุษ เพื่อบ่งบอกความอุดมสมบูรณ์ของพืชพันธุ์ที่ได้เพาะปลูกเอาไว้ เมื่อหน้าเก็บเกี่ยวจะมีผลผลิตเยอะมาก ชาวบ้านจึงใช้ วิถีดั้งเดิมในการเก็บอาหารแบบตู้เย็นธรรมชาติด้วยการเอาแตงฝังดิน ซึ่งทุกคนในหมู่บ้านส่วนใหญ่จะทำเป็น เพราะเรียนรู้กันมาต่อจากพ่อแม่ “ชัชวาล หลียา” ผู้นำทางจิตวิญญาณและเป็นผู้ที่พยายามรักษาขนบดั้งเดิมของหมู่บ้านเอาไว้ บอกว่า จุดที่ฝังแตงจะเลือกใต้ต้นไม้เพื่อสังเกตง่าย และมีพื้นที่ลาดชันเพื่อไม่ให้น้ำขัง โดยรูปแบบการฝังนั้นมีอยู่ 2 แบบ แบบขุดเป็นหลุมและขุดเป็นโพรง ซึ่งการขุดเป็นโพรงจะดีกว่าเพราะดินไม่โดนแตงโดยตรง จะทำให้เก็บแตงไว้ได้นาน หลังจากขุดหลุมแล้วจะรองด้วยฟางหรือหญ้าคา เพื่อป้องกันความชื้นแล้วค่อยใส่แตง 2 - 3 ลูกต่อหลุม จากนั้นปิดด้วยฟางอีกรอบแล้วปิดปากหลุมด้วยดิน ปักไม้เป็นสัญลักษณ์ไว้ จะมีการฝังทั้งหัวไร่, กลางไร่ และท้ายไร่ เพราะจะสะดวกเมื่อมาทำงานในไร่ หากอยู่ส่วนไหนของไร่ก็เปิดหลุมออกมากินได้ จึงเป็นดั่งคลังอาหาร หรือตู้เย็นธรรมชาตินั่นเอง

ชาวบ้านที่นี่ยังทำ “ข้าวทิพย์” ที่มีส่วนผสมของข้าวสุก, ข้าวโพด, เผือก และมัน ซึ่งดูแล้วก็เหมือนข้าวธัญพืช แต่ที่น่ารักก็คือทุกสิ่งที่เอามาผสมในข้าวทิพย์นั้น ชาวลีซูเป็นผู้เพาะปลูกเองทั้งสิ้น และอีกชนิดหนึ่งรูปร่างคล้ายโมจิ เรียกกันว่า “ข้าวปุ๊ก” วิธีทำต้องค่อย ๆ นวด ค่อย ๆ ตำจนเหนียวนุ่มอร่อย น่ารับประทาน มักทำไว้ให้ลูกหลานติดตัวไว้รับประทานระหว่างเดินทางไกลบ้าน เสมือนว่าข้าวปุ๊กเป็นข้าวที่แทนความรัก ความห่วงใยของคนในครอบครัว

ติดตามชมเรื่องราววิถีโบราณที่สร้างความรัก ความผูกพันในครอบครัวดี ๆ ได้ในรายการซีรีส์วิถีคน วันจันทร์ที่ 11 พฤศจิกายน 2562 เวลา 21.45 - 22.15 น. ทางไทยพีบีเอส รับชมออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live

ซีรีส์วิถีคน

1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - ล่าสุด
การขนส่ง
การขนส่ง
8 มิ.ย. 62
คนชายขอบ
คนชายขอบ
15 มิ.ย. 62
“โอ่ง” สร้างอาชีพ ​
“โอ่ง” สร้างอาชีพ ​
1 ก.ค. 62
หมากคือชีวิต
หมากคือชีวิต
8 ก.ค. 62
อาชีพโบราณในเมืองมัณฑะเลย์ ประเทศเมียนมา
อาชีพโบราณในเมืองมัณฑะเลย์ ประเทศเมียนมา
15 ก.ค. 62
วิถีเก่าในเมืองใหญ่
วิถีเก่าในเมืองใหญ่
22 ก.ค. 62
วิถีใต้สุด บ้านซาโห่ จ.ยะลา
วิถีใต้สุด บ้านซาโห่ จ.ยะลา
29 ก.ค. 62
วิถีชาวนาโบราณ จ.ปัตตานี และหมู่บ้านขนมโบราณ จ.นราธิวาส
วิถีชาวนาโบราณ จ.ปัตตานี และหมู่บ้านขนมโบราณ จ.นราธิวาส
5 ส.ค. 62
วิถีพหุวัฒนธรรม อ.ตากใบ
วิถีพหุวัฒนธรรม อ.ตากใบ
12 ส.ค. 62
วิถีโบราณหมู่บ้านแลกข้าว
วิถีโบราณหมู่บ้านแลกข้าว
19 ส.ค. 62
มรดกกลางลำน้ำโขง
มรดกกลางลำน้ำโขง
26 ส.ค. 62
วิถีกลางป่า “บ้านกรูโบ”
วิถีกลางป่า “บ้านกรูโบ”
2 ก.ย. 62
“ม้าและล่อ” พาหนะขนส่งของคนพื้นที่สูง
“ม้าและล่อ” พาหนะขนส่งของคนพื้นที่สูง
9 ก.ย. 62
“ขนส่งทางเรือ” เมืองเกิ่นเทอ ประเทศเวียดนาม
“ขนส่งทางเรือ” เมืองเกิ่นเทอ ประเทศเวียดนาม
16 ก.ย. 62
หมู่บ้านรถจี๊ป
หมู่บ้านรถจี๊ป
23 ก.ย. 62
คนหาปลาแห่งเทือกเขาบรรทัด
คนหาปลาแห่งเทือกเขาบรรทัด
30 ก.ย. 62
“หาบเร่” เดลิเวอรี่โบราณ
“หาบเร่” เดลิเวอรี่โบราณ
7 ต.ค. 62
ผู้พิชิต "มะพร้าว"
ผู้พิชิต "มะพร้าว"
14 ต.ค. 62
ซูเปอร์มาร์เก็ตเครื่องจักสาน
ซูเปอร์มาร์เก็ตเครื่องจักสาน
21 ต.ค. 62
“ช้างไถนา” วิถีโบราณบ้านนาเกียน จ.เชียงใหม่
“ช้างไถนา” วิถีโบราณบ้านนาเกียน จ.เชียงใหม่
28 ต.ค. 62
วิถีโบราณ "หมู่บ้านคนผมจุก" เมืองมะกวย ประเทศเมียนมา
วิถีโบราณ "หมู่บ้านคนผมจุก" เมืองมะกวย ประเทศเมียนมา
4 พ.ย. 62
กำลังเล่น...
"ผักฝังดิน" วิถีโบราณ บ้านปางสา จ.เชียงราย
"ผักฝังดิน" วิถีโบราณ บ้านปางสา จ.เชียงราย
11 พ.ย. 62
วิถีโบราณ บ้านเหมืองแพร่ จ.เลย
วิถีโบราณ บ้านเหมืองแพร่ จ.เลย
18 พ.ย. 62
วิถีเก่าในเมืองใหญ่ ย่างกุ้ง ประเทศเมียนมา
วิถีเก่าในเมืองใหญ่ ย่างกุ้ง ประเทศเมียนมา
25 พ.ย. 62
พัดทดน้ำ มรดกจากบรรพบุรุษ
พัดทดน้ำ มรดกจากบรรพบุรุษ
2 ธ.ค. 62
“เรือขนเกลือ” วิถีชาวน้ำ จ.สมุทรสาคร
“เรือขนเกลือ” วิถีชาวน้ำ จ.สมุทรสาคร
9 ธ.ค. 62
“เรือขายน้ำจืด” วิถีชาวน้ำ บ้านปากน้ำเวฬุ จ.จันทบุรี
“เรือขายน้ำจืด” วิถีชาวน้ำ บ้านปากน้ำเวฬุ จ.จันทบุรี
16 ธ.ค. 62
"ขี้ไต้ยางนา" ขุมทรัพย์จากป่า บ้านสร้างถ่อใน จ.อำนาจเจริญ
"ขี้ไต้ยางนา" ขุมทรัพย์จากป่า บ้านสร้างถ่อใน จ.อำนาจเจริญ
23 ธ.ค. 62
ขุมทรัพย์ในบ่อน้ำ อ.ชุมพลบุรี จ.สุรินทร์
ขุมทรัพย์ในบ่อน้ำ อ.ชุมพลบุรี จ.สุรินทร์
30 ธ.ค. 62
เรือผีหลอก ภูมิปัญญาการหาปลาในแม่น้ำเจ้าพระยา อ.สรรพยา จ.ชัยนาท
เรือผีหลอก ภูมิปัญญาการหาปลาในแม่น้ำเจ้าพระยา อ.สรรพยา จ.ชัยนาท
6 ก.ค. 63

ซีรีส์วิถีคน

1 - 30
31 - 60
61 - 90
91 - 120
121 - ล่าสุด
การขนส่ง
การขนส่ง
8 มิ.ย. 62
คนชายขอบ
คนชายขอบ
15 มิ.ย. 62
“โอ่ง” สร้างอาชีพ ​
“โอ่ง” สร้างอาชีพ ​
1 ก.ค. 62
หมากคือชีวิต
หมากคือชีวิต
8 ก.ค. 62
อาชีพโบราณในเมืองมัณฑะเลย์ ประเทศเมียนมา
อาชีพโบราณในเมืองมัณฑะเลย์ ประเทศเมียนมา
15 ก.ค. 62
วิถีเก่าในเมืองใหญ่
วิถีเก่าในเมืองใหญ่
22 ก.ค. 62
วิถีใต้สุด บ้านซาโห่ จ.ยะลา
วิถีใต้สุด บ้านซาโห่ จ.ยะลา
29 ก.ค. 62
วิถีชาวนาโบราณ จ.ปัตตานี และหมู่บ้านขนมโบราณ จ.นราธิวาส
วิถีชาวนาโบราณ จ.ปัตตานี และหมู่บ้านขนมโบราณ จ.นราธิวาส
5 ส.ค. 62
วิถีพหุวัฒนธรรม อ.ตากใบ
วิถีพหุวัฒนธรรม อ.ตากใบ
12 ส.ค. 62
วิถีโบราณหมู่บ้านแลกข้าว
วิถีโบราณหมู่บ้านแลกข้าว
19 ส.ค. 62
มรดกกลางลำน้ำโขง
มรดกกลางลำน้ำโขง
26 ส.ค. 62
วิถีกลางป่า “บ้านกรูโบ”
วิถีกลางป่า “บ้านกรูโบ”
2 ก.ย. 62
“ม้าและล่อ” พาหนะขนส่งของคนพื้นที่สูง
“ม้าและล่อ” พาหนะขนส่งของคนพื้นที่สูง
9 ก.ย. 62
“ขนส่งทางเรือ” เมืองเกิ่นเทอ ประเทศเวียดนาม
“ขนส่งทางเรือ” เมืองเกิ่นเทอ ประเทศเวียดนาม
16 ก.ย. 62
หมู่บ้านรถจี๊ป
หมู่บ้านรถจี๊ป
23 ก.ย. 62
คนหาปลาแห่งเทือกเขาบรรทัด
คนหาปลาแห่งเทือกเขาบรรทัด
30 ก.ย. 62
“หาบเร่” เดลิเวอรี่โบราณ
“หาบเร่” เดลิเวอรี่โบราณ
7 ต.ค. 62
ผู้พิชิต "มะพร้าว"
ผู้พิชิต "มะพร้าว"
14 ต.ค. 62
ซูเปอร์มาร์เก็ตเครื่องจักสาน
ซูเปอร์มาร์เก็ตเครื่องจักสาน
21 ต.ค. 62
“ช้างไถนา” วิถีโบราณบ้านนาเกียน จ.เชียงใหม่
“ช้างไถนา” วิถีโบราณบ้านนาเกียน จ.เชียงใหม่
28 ต.ค. 62
วิถีโบราณ "หมู่บ้านคนผมจุก" เมืองมะกวย ประเทศเมียนมา
วิถีโบราณ "หมู่บ้านคนผมจุก" เมืองมะกวย ประเทศเมียนมา
4 พ.ย. 62
กำลังเล่น...
"ผักฝังดิน" วิถีโบราณ บ้านปางสา จ.เชียงราย
"ผักฝังดิน" วิถีโบราณ บ้านปางสา จ.เชียงราย
11 พ.ย. 62
วิถีโบราณ บ้านเหมืองแพร่ จ.เลย
วิถีโบราณ บ้านเหมืองแพร่ จ.เลย
18 พ.ย. 62
วิถีเก่าในเมืองใหญ่ ย่างกุ้ง ประเทศเมียนมา
วิถีเก่าในเมืองใหญ่ ย่างกุ้ง ประเทศเมียนมา
25 พ.ย. 62
พัดทดน้ำ มรดกจากบรรพบุรุษ
พัดทดน้ำ มรดกจากบรรพบุรุษ
2 ธ.ค. 62
“เรือขนเกลือ” วิถีชาวน้ำ จ.สมุทรสาคร
“เรือขนเกลือ” วิถีชาวน้ำ จ.สมุทรสาคร
9 ธ.ค. 62
“เรือขายน้ำจืด” วิถีชาวน้ำ บ้านปากน้ำเวฬุ จ.จันทบุรี
“เรือขายน้ำจืด” วิถีชาวน้ำ บ้านปากน้ำเวฬุ จ.จันทบุรี
16 ธ.ค. 62
"ขี้ไต้ยางนา" ขุมทรัพย์จากป่า บ้านสร้างถ่อใน จ.อำนาจเจริญ
"ขี้ไต้ยางนา" ขุมทรัพย์จากป่า บ้านสร้างถ่อใน จ.อำนาจเจริญ
23 ธ.ค. 62
ขุมทรัพย์ในบ่อน้ำ อ.ชุมพลบุรี จ.สุรินทร์
ขุมทรัพย์ในบ่อน้ำ อ.ชุมพลบุรี จ.สุรินทร์
30 ธ.ค. 62
เรือผีหลอก ภูมิปัญญาการหาปลาในแม่น้ำเจ้าพระยา อ.สรรพยา จ.ชัยนาท
เรือผีหลอก ภูมิปัญญาการหาปลาในแม่น้ำเจ้าพระยา อ.สรรพยา จ.ชัยนาท
6 ก.ค. 63

ละครย้อนยุค

ดูทั้งหมด

♫ ♫ Songs Popular ♫ ♫

ดูทั้งหมด

คลิปมาใหม่

คนดูเยอะ 👀

ดูทั้งหมด

เสน่ห์ประเทศไทย