สัมภาษณ์พิเศษ “ภักดิ์กมล ศิริวัฒน์/Nan Siri” นักศึกษาปริญญาเอก มหาวิทยาลัยแคมบริดจ์ ประเทศอังกฤษ ว่าด้วยงานวิจัยเกี่ยวกับ “บทบาทวาทกรรมสำนึกชาตินิยม-พลังของความทรงจำร่วมและความรู้สึกร่วมการเป็นเหยื่อผ่านมุมมองเยาวชนปาตานี/ชายแดนใต้” อะไรคือคำตอบที่เธอค้นพ
การขึ้นฝั่ง - ขึ้นแผ่นดิน บนคาบสมุทรมลายูเป็นไปในลักษณะของการค้าโดยนักเดินทาง อิทธิพลของการเคลื่อนย้ายของคนที่มาใหม่ มีพลังมากพอที่จะปรับเปลี่ยนชีวิตความเป็นอยู่ดั้งเดิมของคนมลายูพื้นถิ่น ร่องรอยการมาเยือนจากผู้คนหลากหลายเชื้อชาติศาสนาที่ฝากทิ้งไว้ยังคงปรากฎให้เห็นเป็นความหลากหลาย
การออกเดินทางไปตามเส้นสายลายมลายู ทำให้ค้นพบว่าชาวมลายู 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ ยังคงผูกพันกับลวดลายที่สืบต่อมาจากบรรพบุรุษ ช่างท้องถิ่นแต่งแต้มลายมลายูบนเรือกอและ ศิลปินสร้างสรรค์ลายมลายูบนงานเซรามิก ความงดงามของลายมลายูบนสถาปัตยกรรมท้องถิ่น และที่สำคัญคือมันได้สลักลงในหัวใจของผู้คนด้วย