"วัดหงส์รัตนาราม" ศาสนสถาน สำคัญทุกชั้นชน

"วัดหงส์รัตนาราม ราชวรวิหาร" สร้างขึ้นตั้งแต่สมัยอยุธยา เดิมชาวบ้านเรียก "วัดขรัวหง" ตั้งตามชื่อเศรษฐีชาวจีนผู้สร้างคือ นายหง ตั้งอยู่บนถนนวังเดิม แขวงวัดอรุณฯ เขตบางกอกใหญ่ กรุงเทพฯ อยู่ไม่ห่างจาก วัดอรุณราชวรารามราชวรมหาวิหาร และกองทัพเรือ บนพื้นที่ขนาด 46 ไร่ 1 งาน 23 ตารางวา

ในสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช แห่งกรุงธนบุรี "วัดหงส์รัตนาราม" ถือเป็นวัดที่มีความสำคัญ และอยู่ในพระราชูปถัมภ์ของพระองค์มาตลอดรัชสมัย ทรงปฏิสังขรณ์พระอุโบสถ ศาลาการเปรียญ และกุฏิ ในสมัยรัชกาลที่ 4 ทรงพระราชทานนามใหม่ว่า "วัดหงส์รัตนาราม" ปัจจุบันเรียก "วัดหงส์รัตนารามราชวรวิหาร"

รูปปั้น หงส์ สัญลักษร์ของวัดหงส์รัตนาราม ราชวรวิหาร

เมื่อวันที่ 8 ตุลาคม 2563 หลังจาก พล.อ. อภิรัชต์ คงสมพงษ์ รองราชเลขาธิการพระราชวัง และอดีตผู้บัญชาการทหารบก (ผบ.ทบ) ได้เข้าพิธีอุปสมบท โดยมี เจ้าคุณมีชัย เป็นพระอุปัชฌาย์ ครั้งนี้มีบุคคลที่มีชื่อเสียงมากมาย โดยเฉพาะนายทหารระดับสูง ไม่ว่าจะเป็น พล.อ.เฉลิมพล ศรีสวัสดิ์ ผู้บัญชาการทหารสูงสุด พล.ต.อ.สุวัฒน์ แจ้งยอดสุข ผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ (ในขณะนั้น) พล.ร.อ. ชาติชาย ศรีวรขาน ผู้บัญชาการทหารเรือ รวมถึง "พระจินตชโย" หรือ พล.ต.อ.จักรทิพย์ ชัยจินดา อดีต ผบ.ตร. และเพื่อนร่วมรุ่นเตรียมทหาร 20 ที่อุปสมบทก่อนหน้านี้ที่วัดเดียวกัน

วัตรปฏิบัติที่งดงามของ เจ้าคุณมีชัย ทั้งการบรรยายพระธรรมเทศนา และการสอนธรรม นอกจากจะดึงดูดให้ผู้นำประเทศ นายทหารระดับสูง และนักการเมือง เช่น พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี พล.อ.ประวิตร วงษ์สุวรรณ รองนายกรัฐมนตรี พล.อ.อุดมเดช สีตบุตร อดีตผู้บัญชาการทหารบก และเลื่อมใสศรัทธา

โดยเฉพาะ พล.อ.ประยุทธ์ ที่มีความคุ้นเคยกับวัดหงส์ฯ ตั้งแต่สมัยอยู่ในกรมทหารราบที่ 21 รักษาพระองค์ (ร.21 รอ.) ทหารเสือราชินี และเมื่อครั้งสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จพระราชดำเนินถวายผ้าพระกฐินฯ เขารู้จักกับเจ้าคุณมีชัยมานานถึง 11 ปี และนับถือในฐานะพระอาจารย์

ในขณะที่เจ้าอาวาสวัดหงส์ฯ เจ้าคุณมีชัย ได้รับความนิยมในเรื่องการตรวจดวงชะตา ฤกษ์ยาม การเลื่อนยศ หน้าที่การงาน การก้าวเข้าสู่ตำแหน่งที่สูงขึ้น แต่เหนือสิ่งอื่นใด เจ้าคุณมีชัย มักตอกย้ำความดี 4 สถานให้เหล่าบรรดาลูกศิษย์ ที่จะมาขอพรให้หน้าที่การงานเจริญรุ่งเรือง

ประกอบด้วย หนึ่งกุศลผลบุญหนุนบันดาล สองพากเพียรสู้งานการ สามน้ำใจไมตรีมีเพรียบพร้อม ทั้งอ่อนน้อม ทั้งให้ ไม่แหนหวง สี่รู้แจ้งสรรพสิ่ง จริง หรือ ลวง ย่อมข้ามห่วงอุปสรรคสู่หลักชัย

นอกจากนี้ในบริเวณวัดหงส์ฯ ยังมีศาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช และมีพระอุโบสถที่สวยงาม เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปสำคัญ คือ “หลวงพ่อแสน” พระพุทธรูปสัมฤทธิ์นวโลหะประทับนั่งสมาธิราบปางมารวิชัย มีตำนานว่า สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช มักจะเสด็จมานั่งวิปัสสนากรรมฐานภายในพระอุโบสถดังกล่าวนี้ด้วย

และในทุกวันๆจะมีพุทธศาสนิกชน และผู้เลื่อมใสศรัทธา เข้ามาสักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ไม่เคยขาด

รู้จัก วัดหงส์รัตนารามราชวรวิหาร

• พระอุโบสถ เป็นอุโบสถขนาดใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งของฝั่งธนบุรี กว้าง 19.50 เมตร ยาว 42 เมตร ประตูด้านนอกมีลวดลายปูนปั้นรูปหงส์และดอกไม้ ด้านในเป็นลวดลายสีแบบจีนปนฝรั่ง หน้าต่างด้านนอกกระจกสีน้ำเงินประดับลวดลายดอกไม้ปูนปั้นสีทองติดลูกกรงดัดรูปหงส์

เป็นอาคารก่ออิฐถือปูนหลังคาลด 2 ชั้น มุงกระเบื้อง ประดับช่อฟ้า ใบระกา หางหงส์ มีเสารับพาไลโดยรอบบานประตูด้านหน้า และด้านหลังเป็นไม้แกะสลักรูปหงส์เกาะกิ่งไม้ ซุ้มประตูหน้าต่างเป็นลายปูนปั้น ลักษณะศิลปกรรมแบบจีนผสมตะวันตก ยอดซุ้มทำหลังคาปิดเป็นเส้นทแยงมุม มีภาพจิตรกรรมสีฝุ่นเล่าเรื่องรัตนพิมพวงศ์ (ตำนานพระแก้วมรกต) ใส่กรอบกระจกแขวนไว้ที่ผนังในพระอุโบสถ ฝีมือช่างสมัยรัชกาลที่ 3 และรัชกาลที่ 4

• พระประธานในพระอุโบสถ เป็นพระพุทธรูปปูนปั้นลงรักปิดทอง ปางมารวิชัย ศิลปะสมัยอู่ทอง หน้าตักกว้าง 2.60 เมตร สูง 3.50 เมตร ไม่มีพระนามสันนิษฐานกันว่าสร้างขึ้นในสมัยกรุงศรีอยุธยา หน้าพระประธาน เป็นพระพุทธรูปสัมฤทธิ์นวโลหะสีดำประทับนั่งขัดสมาธิราบปางมารวิชัย ศิลปะเชียงแสน ชื่อหลวงพ่อแสน เล่ากันว่าเชิญมาแต่เมืองเชียงแตงเมื่อปีมะเมีย พ.ศ. 2401

พระประธานในพระอุโบสถ "วัดหงส์รัตนาราม"

• พระพุทธรูปทองโบราณ เดิมนั้นองค์พระได้พอกด้วยปูนปั้น เมื่อทำการกะเทาะปูนออกจึงพบองค์พระเป็นทองเนื้อห้า โดยบริเวณฐานพระมีตัวอักษรสมัยอู่ทองจารึกอยู่

• พระวิหาร ตั้งหันหน้าขวางเข้าหาพระอุโบสถ มีประตูเข้าออกได้ด้านเดียวทางพระอุโบสถ วิหารหลังนี้ได้สร้างขึ้นใหม่แทนวิหารเดิมที่สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชได้ทรงสร้างไว้

• ศาลพระเจ้าตาก ตั้งอยู่ที่ริมคลองคูวัด เชิงสะพานข้ามคลองหน้าวัด ด้านทิศตะวันตก ประชาชนในละแวกใกล้เคียง พร้อมใจกันสร้างขึ้น เพื่อถวายเป็นพระราชานุสรณ์ เดิมเป็นศาลไม้ แต่ปัจจุบันสร้างใหม่เป็นศาลก่ออิฐถือปูน ภายในประดิษฐานพระบรมรูปสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ซึ่งเป็นที่เคารพสักการะของประชาชนเป็นอย่างมาก

• สระน้ำมนต์ศักดิ์สิทธิ์ กว้าง 6 วา ยาว 26 วา ลึก 1.50 เมตร สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชจะเสด็จมาสรงน้ำที่นี่เมื่อมีพิธีสำคัญของแผ่นดิน ที่กลางสระน้ำจะมีหินอาคมอยู่ เชื่อกันว่าผู้ใดที่ได้อาบดื่มกิน จะได้ผลสัมฤทธิ์ดังที่อธิษฐานไว้

สระน้ำมนต์ศักดิ์สิทธิ์ วัดหงส์รัตนารามราชวรวิหาร

ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 เป็นต้นมา วัดหงส์รัตนารามได้รับการบูรณปฏิสังขรณ์มาโดยลำดับ จนกระทั่งปี 2557 สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ได้เข้ามาสนับสนุนงานบูรณปฏิสังขรณ์พระอุโบสถ พระวิหาร ภูมิทัศน์เขตพุทธาวาส และงานปรับปรุงท่าน้ำ

อ้างอิง : หอสมุดวังท่าพระ สำนักหอสมุดกลาง ม.ศิลปากร , ธรรมะไทย, จาก นิตยสารธรรมลีลา ฉบับที่ 172 เมษายน 2558 โดย สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์