ระวัง! แฝดเห็บถอบ "เห็ดก้อนฝุ่น" เห็ดพิษทำท้องเสีย-หายใจลำบาก

กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ แนะวิธีสังเกต "เห็ดถอบ หรือ เห็ดเผาะ" กับ "เห็ดก้อนฝุ่นมีพิษ" ย้ำเห็ดมีพิษ คล้ายรากหรือก้านดอก ผิวไม่เรียบคล้ายมีเกล็ดปกคลุม และเมื่อผ่าดอกเห็ดอาจพบการเปลี่ยนสี หากรับประทานอันตรายถึงชีวิต

เมื่อวันที่ 27 มิ.ย.2567 นพ.ยงยศ ธรรมวุฒิ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กล่าวว่า ในช่วงหน้าฝนนี้ ศูนย์พิษวิทยา สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ได้รับตัวอย่างเพื่อตรวจวิเคราะห์ชนิดของเห็ด ซึ่งเป็นเห็ดที่มีผู้ป่วยรับประทานแล้วเข้าโรงพยาบาล โดยส่วนใหญ่ที่ส่งตรวจในช่วงนี้ คือ เห็ดก้อนฝุ่นหรือเห็ดไข่หงส์ ซึ่งเป็นเห็ดพิษ ที่มีลักษณะคล้ายกับเห็ดเผาะ หรือเห็ดถอบที่รับประทานได้

เห็ดเผาะ หรือ เห็ดถอบ

ที่นิยมรับประทานในประเทศไทยมีอยู่ 2 ชนิด คือ

เห็ดเผาะหนัง (Astraeus odoratus) จะมีผิวเรียบ ดอกเห็ดหนาและแข็ง
เห็ดเผาะฝ้าย (Astraeus asiaticus) ผิวเรียบมีเส้นใยที่เป็นขุยสีขาวปกคลุม ดอกอ่อนนุ่ม

เห็ดถอบ หรือ เห็ดเผาะ ตอนกำลังโผล่ออกมาจากดิน

พบมากในช่วงฤดูฝน ระหว่างเดือน พ.ค.-ก.ค. เห็ดทั้ง 2 ชนิดนี้สามารถคัดแยกด้วยตาเปล่าได้ง่าย แต่ในผู้ที่ไม่ชำนาญหรือไม่ระวัง อาจเก็บเห็ดพิษที่มีรูปร่างใกล้เคียงกับเห็ดเผาะหรือเห็ดถอบปนมาด้วย ทั้ง 2 ชนิดต้องไม่พบลักษณะคล้ายรากหรือก้านดอก

เห็ดถอบ หรือ เห็ดเผาะ ตอนกำลังเตรียมขาย

เห็ดก้อนฝุ่น หรือ เห็ดไข่หงส์

เห็ดก้อนฝุ่น หรือ เห็ดไข่หงส์ (Scleroderma sinnamariense) เป็นเห็ดพิษชนิดหนึ่ง ห้ามนำมารับประทาน สามารถสังเกตด้วยตาเปล่า โดยเห็ดกลุ่มนี้พบลักษณะคล้ายรากหรือก้านดอก ผิวไม่เรียบคล้ายมีเกล็ดปกคลุม และเมื่อผ่าดอกเห็ดอาจพบการเปลี่ยนสี

เห็ดก้อนฝุ่นหรือเห็ดไข่หงส์

วิธีแก้พิษเบื้องต้น

เมื่อรับประทานเห็ดพิษกลุ่มนี้จะเกิดอาการระคายเคืองระบบทางเดินอาหารภายใน 1-3 ชั่วโมง โดยมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย นอกจากนี้ยังสามารถก่อให้เกิดอาการมึนงง ตามัว และสภาวะหายใจลำบาก อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กล่าวต่ออีกว่า สำหรับการปฐมพยาบาลเบื้องต้น ทำได้โดย ให้กินผงถ่าน (Activated charcoal) โดยบดละเอียด 2-3 ช้อนโต๊ะ/น้ำ 1 แก้ว ผสมกับน้ำให้ข้นเหลว เพื่อดูดสารพิษของเห็ดในทางเดินอาหาร และรีบนำผู้ป่วยส่งโรงพยาบาล พร้อมกับนำเห็ดที่เหลือจากกินไปด้วย เพื่อให้แพทย์ ใช้ประกอบการวินิจฉัย รักษาตามอาการ

เห็ดก้อนฝุ่นหรือเห็ดไข่หงส์ ตอนเป็นดอกแก่

สามารถส่งตรวจสอบชนิดของเห็ดพิษทางห้องปฏิบัติการศูนย์พิษวิทยา สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ โทร.0 2951 0000 ต่อ 99716 และศูนย์ประสานงานการตรวจวิเคราะห์และเฝ้าระวังโรคทางห้องปฏิบัติการ โทร. 0 2951 1485

รู้หรือไม่ : "เห็ดถอบไม่ใช่เห็ดดาวดิน"

เมื่อเห็ดถอบแก่ เปลือกจะแตกออกเป็นกลีบหลาย ๆ กลีบ แต่ "เห็ดดาวดิน" ดอกแก่จะแตกออกเป็นกลีบเช่นกัน แต่กลีบจะสวยและมีขนาดใกล้เคียงกัน แม้หน้าตาตอนเป็นดอกแก่จะคล้ายกัน แต่ DNA นั้นต่างกันอย่างชัดเจน เห็ดดาวดินอยู่ในวงศ์ Geastraceae ส่วนเห็ดถอบอยู่ในวงศ์ Astraeus แต่ทั้ง 2 ชนิดหาเจอง่ายในประเทศไทย เห็ดดาวดินอาจจะเจอได้ง่ายกว่าเห็ดถอบ เพราะไม่เป็นที่นิยมนำมากิน ส่วนเห็ดถอบก็โดนขุดไปกินตั้งแต่ดอกไม่ทันแก่