วันนี้ (31 ส.ค. 2559) ผู้สื่อข่าวไทยพีบีเอสออนไลน์รายงานว่า เว็บไซต์ข่าวไนน์นิวส์ของออสเตรเลียรายงานโดยอ้าง ดิ แอดเวอร์ไทเซอร์ ว่า ขณะนี้มีคาเฟ่กาแฟในประเทศหลายยี่ห้อ เช่น แอดิเลด คาเฟ่ เริ่มเสิร์ฟกาแฟเย็นสูตรเฉพาะ ที่ช่วยให้ผู้บริโภคตื่นตัวได้นานขึ้นกว่าการดื่มกาแฟเอสเปรสโซสูตรปกติ เพราะมีปริมาณคาเฟอีนมากกว่าเอสเปรสโซสูตรปกติถึง 80 เท่า
คริสตี’ส์ บีช คาเฟ่ วิสเคิส คอฟฟี ก็เริ่มขายเมนูพิเศษนี้เช่นกัน โดยใช้ชื่อว่า Asskicker เป็นกาแฟเย็นสูตรพิเศษที่มีส่วนประกอบของคาเฟอีนประมาณ 5 กรัมต่อแก้วกาแฟ ซึ่งปริมาณดังกล่าวมากถึงครึ่งหนึ่งของระดับคาเฟอีนที่เป็นอันตรายต่อร่างกาย
โดยกาแฟสูตรพิเศษนี้ ใช้กาแฟเอสเปรสโซ 4 ช็อต ตามด้วยน้ำแข็งอีก 8 ก้อน ผ่านกรรมวิธีดริปแบบเย็น ซึ่งการชงกาแฟในลักษณะนี้ จะได้ปริมาณคาเฟอีนต่อแก้วมากกว่ากาแฟเอสเปรสโซ 2 ช็อต
สตีฟ เบนนิงตัน เจ้าของ วิสเคิส คาเฟ่ บอกกับ ดิ แอดเวอร์ไทเซอร์ ว่า คาเฟ่ของเขาเป็นเจ้าแรกที่ขายกาแฟสูตรเฉพาะนี้ โดยเป็นการรังสรรค์ไว้ให้กลุ่มพยาบาลห้องฉุกเฉิน ที่ต้องการตื่นตัวตลอดคืนเมื่อต้องเข้าเวร
“ผมมีระดับคาเฟอีนที่เหมาะสมสำหรับลูกค้าแต่ละคน ที่ต้องการกาแฟเพิ่มพลังแก้วนี้” เจ้าของวิสเคิส คาเฟ่ ระบุ
อย่างไรก็ดี เบนนิงตัน มีข้อแนะนำว่า การดื่มกาแฟที่เปี่ยมด้วยคาเฟอีนอย่างเข้มข้นให้มีประสิทธิภาพ สร้างความตื่นตัวอย่างที่ต้องการ ควรค่อย ๆ จิบในระยะเวลา 3-4 ชั่วโมง
ขณะที่ ผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพ ออกมาเตือนว่า กาแฟที่ช่วยให้ตื่นตัวตลอดเวลาเป็นเครื่องดื่มที่มีความเสี่ยงสูงต่อสุขภาพ
“คาเฟอีนแท้จริงก็คือยาเสพติด มันไม่ใช่เกมหรือของเล่น ที่ต้องการให้คนไปยุ่งเกี่ยวขนาดนั้น” ทันยา ลูอิส นักโภชนาการ บอกกับหนังสือพิมพ์
เธอยังบอกอีกว่า เอกสารของโรงพยาบาลที่เธอทำงานอยู่ ระบุถึงสาเหตุการเสียชีวิตจากคาเฟอีนว่า มีหลายกรณีที่ร่างกายได้รับคาเฟอีนในปริมาณที่น้อยกว่าครึ่งของคาเฟอีนที่มีอยู่ในเครื่องดื่มสูตรเฉพาะ แต่ยังก็ทำให้เสียชีวิตได้
ลูอิส กล่าวว่า การบริโภคคาเฟอีนมากเกินไป อาจนำไปสู่ความวิตกกังวล ใจสั่น และการทำงานของลำไส้ผิดปกติ
กาแฟสูตร Asskicker ของ คริสตี’ส์ บีช คาเฟ่ วิสเคิส คอฟฟี วางขายอยู่ 3 ขนาด สนนราคาตั้งแต่ 10-16 เหรียญสหรัฐ หรือ 345-549 บาท โดยขนาดเล็กสุดมีปริมาณคาเฟอีนที่จะทำให้ผู้บริโภคตื่นตัวนานถึง 9 ชั่วโมง
ขณะที่ รศ.ทรงศักดิ์ ศรีอนุชาต ที่ปรึกษา และอดีตผู้อำนวยการสถาบันโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดล ให้สัมภาษณ์ผ่านนิตยสารหมอชาวบ้านไว้ว่า การดื่มกาแฟ 1 ถ้วย (150 มิลลิลิตร) จะได้รับคาเฟอีนประมาณ 60-150 มิลลิกรัม หากได้รับคาเฟอีนในปริมาณน้อยร่างกายจะมีกลไกกำจัดออกภายใน 24 ชั่วโมง แต่หากเป็นผู้ป่วยโรคตับ ผู้ดื่มแอลกอฮอล์ และ ทารก กระบวนการขจัดคาเฟอีนในร่างกายจะทำได้ช้า
รายงานการศึกษาของ รศ.ทรงศักดิ์ ยังระบุอีกว่า การได้รับคาเฟอีนวันละไม่เกิน 300 มิลลิกรัม เท่ากับกาแฟ 150 มิลลิลิตร 2-3 ถ้วย ไม่ก่อให้เกิดผลเสียร้ายแรงต่อสุขภาพ แต่ถ้าบริโภคเกิน 300 มิลลิกรัม เป็นประจำ อาจทำให้เกิดอาการปวดศีรษะ อ่อนเพลีย กระวนกระวายใจ และหงุดหงิดเมื่อหยุดบริโภค
“คาเฟอีนไม่จัดเป็นสารเสพติด ผู้บริโภคอาจติดกาเฟอีนในลักษณะการบริโภคจนเป็นนิสัย” รศ.ทรงศักดิ์ ระบุ
ที่ปรึกษาสถาบันโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดล ให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า ปัจจุบันยังไม่มีการกำหนดขนาดการบริโภคที่ปลอดภัย แต่มีการศึกษาพบว่าอาการนอนไม่หลับ ปวดศีรษะ เครียด ส่วนใหญ่ที่มักเกิดขึ้นหลังบริโภคคาเฟอีน 200-500 มิลลิกรัม เท่ากับกาแฟ 2-5 ถ้วย แต่ถ้าบริโภคในปริมาณสูงเกิน 600 มิลลิกรัม เท่ากับกาแฟ 6-8 ถ้วย เป็นเวลานาน จะทำให้เกิดอาการกระวนกระวาย วิตกกังวล หงุดหงิด มือสั่น ตัวร้อน นอนไม่หลับ ปัสสาวะบ่อย กล้ามเนื้อกระตุก หัวใจเต้นแรงและเร็ว
หากบริโภคกาแฟ 10-15 ถ้วย ซึ่งมีปริมาณคาเฟอีนสูงถึง 1,000 มิลลิกรัม จะทำให้เกิดพิษรุนแรง มีอาการกระสับกระส่าย หายใจเร็ว คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้องแบบตะคริว หัวใจเต้นเร็ว ใจสั่น ความดันเลือดสูง กล้ามเนื้อเกร็ง ชัก
ส่วนปริมาณคาเฟอีนที่ทำให้เสียชีวิตได้ คือ 5,000-10,000 มิลลิกรัม ในผู้ใหญ่ เทียบเท่ากับกาแฟ 50-100 ถ้วย ในเด็กประมาณ 100 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม ซึ่งต้องได้รับจากการบริโภคเพียงครั้งเดียว มักพบในผู้ตั้งใจฆ่าตัวตาย โดยการกินหรือฉีดยาที่มีส่วนผสมของคาเฟอีนในปริมาณมาก
คาเฟอีนจัดเป็นสารเคมีประเภทอัลคาลอยด์ สามารถสกัดออกมาจากส่วนของพืชที่มีคาเฟอีนเป็นองค์ประกอบ สารที่ได้เป็นผงสีขาว มีรสขม ละลายน้ำได้ เมื่อเข้าสู่ร่างกายจะถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือด และออกฤทธิ์อย่างรวดเร็วภายใน 15 นาที ออกฤทธิ์ได้นาน 3-4 ชั่วโมง มีฤทธิ์สำคัญในการกระตุ้นการทำงานของสมองทำให้ระบบประสาทตื่นตัว และผ่อนคลายกล้ามเนื้อ โดยกระตุ้นให้เกิดความรู้สึกกระปรี้กระเปร่า ลดอาการง่วงนอน และเพิ่มความทนในการออกกำลังกาย โดยไปชะลอความเมื่อยล้า ทำให้สามารถออกกำลังกายหรือเล่นกีฬาได้นานขึ้น