ชีวิตใหม่ "กัปตันเบิร์ด" ไส้อั่วเตาถ่านขายออนไลน์

หากถามว่าใครได้รับผลกระทบจากไวรัสโคโรนา (COVID-19) มากกว่ากัน คงไม่มีคำตอบที่เป็นสูตรสำเร็จ วันนี้ (12 พ.ค.2563) ไทยพีบีเอส ออนไลน์ สัมภาษณ์ "กัปตันเบิร์ด" นายวิชายุทธ์ เกตุปัญญา ที่สลัดคราบนักบินมาสู่ พ่อค้าไส้อั่วเตาถ่าน เปิดตลาดออนไลน์ ในยุค COVID-19  

กัปตัน 28 ปีก่อนมาเป็นพ่อค้าออนไลน์ 

ทำงานมานานมาก เป็นนักบินตั้งแต่เรียนจบมาจากโรงเรียนการบินกำแพง แสน จ.นครปฐม ได้ทุนจากการบินไทย มาอยู่ที่การบินไทย 26 ปีเต็ม และมาเป็นกัปตันของสายการบินไทยไลออนแอร์อึก 2 ปีครึ่ง เพราะอยากทำงานใกล้บ้านแถวดอนเมือง รวมทำงานมา 28 ปี ประสบการณ์บินที่การบินไทย ยุคที่โบอิง 747-400 ยังเป็นเครื่องลำใหญ่ที่สุดในโลกก่อนที่จะมาเป็นแอร์บัส เอ 380 และสุดท้ายโบอิง 777 บินไฟล์ทในภูมิภาคของไทย และต่างประเทศหลักๆคือ จีน ญี่ปุ่น เนปาล โคลัมโบ เมียนมา อินโดนีเซีย

กุมบังเหียนเครื่องบินมาตั้งแต่เรียนจบ เรียกว่าความเป็นนักบินเป็นชีวิตจิตใจ เราได้ทำงานแล้วมีความสุข เพราะแต่ครั้งที่บินจะมีความแตกต่างกัน มีความท้าทายและมีความสุขกับงาน

ภาพ: Wichayuth Ketupanya

คิดล่วงหน้าหรือไม่ว่าต้องกระทบ หยุดบินกะทันหัน 

กัปตันเบิร์ด ยอมรับว่าไม่มีการวางแผนล่วงหน้า ทุกอย่างเกิดขึ้นแบบปัจจุบันทันด่วน ฉับพลันมาก เพราะฉะนั้นจึงต้องเปลี่ยนแปลงให้เร็วที่สุด ต้องงัดกลยุทธ์ที่ตัวเองมีติดตัวมาใช้แก้ปัญหาเฉพาะหน้า เพราะช่วงต้นเดือนมี.ค.ทุกคนยังบินปกติ พอกลางเดือน มี.ค.เริ่มมีการเปลี่ยนแปลงทีละน้อยแต่เร็วมาก พอถึงเม.ย.ทุกคนแทบไม่มีตารางบิน และต้องหยุดทำงานเหมือนกันหมด จากที่เคยบินสัปดาห์ละ 5 วัน หยุด 2 วัน

พอเม.ย.เครื่องบินจอดหมด แทบทุกสายการบิน จากที่เคยบินสัปดาห์ละ 5 วัน ต้นเดือนมี.ค.ยังทำแบบนี้ จนถึงปลายมี.ค. เริ่มมีการตัดตารางบินทุกคนออกหมด

ช่วงหนึ่งเดือนก่อนหน้า ถ้าถามส่วนตัว ไม่ถึงกับช็อก แต่ต้องต้องสติรับต่อสู้กับเหตุการณ์เฉพาะหน้า เป็นเรื่องที่โลกเกิดโรคระบาด แต่เดิมเราคาดว่าสถานการณ์โรคระบาดจะดีขึ้นในช่วงปลายเม.ย. แต่สุดท้ายแล้วแพร่ไปทั่วโลก และน่าจะลามไม่หยุดจนถึงปลายปี ทำให้ทุกคนต้องพึ่งพาตัวเองเท่าที่ทำได้

ภาพ: Wichayuth Ketupanya

มาสู่อาชีพขายไส้อั่วออนไลน์ได้อย่างไร

กัปตันเป็นคนพิษณุโลก ตอนเด็กๆ จะไปไหนมาไหน พี่สาวคนนึ่งชื่อพี่นิด ขายของตลาด เวลาจะกลับไปเยี่ยมญาติผู้ใหญ่ แม่จะให้พี่นิดทำไส้อั่วไปแจกทีละ 10-20 กิโลกรัม เป็นของฝากมาตลอด ดังนั้น ไส้อั่ว เป็นสิ่งที่เรากินมาตั้งแต่เด็กยันโต จนขับเครื่องบิน เวลาอยากทานไส้อั่ว จะให้พี่นิดส่งทางรถไฟมาให้ หรือขับรถไป แล้วขนกลับมา

จุดเปลี่ยนคือปี 2562 เกิดอยากจะทำไส้อั่วด้วยฝีมือตัวเอง กินมาตั้งแต่เด็กแล้ว คิดว่ายากแค่ไหน เพราะต้องขูดไส้หมู จะยัดอย่างไรให้ออกมาเป็นไส้อั่ว มีส่วนผสมอะไรบ้าง พอว่างงานบินขับรถไปนั่งเรียนทำไส้อั่ว ห่อหมกหน่อไม้ และทอดมันหัวปลี กับพี่นิด 

เขา เล่าว่า พอกลับมาบ้านที่กทม.จะใช้เวลาว่างจากการขับเครื่องบิน ทดลองทำไส้อั่ว สัก 2-3 เดือนครั้ง ลองทำกินในครอบครัว มีเตาถ่านเก่าๆ ใช้กรวยที่ตัดจากขวดน้ำเอามายัดไส้ ย่างกินกันเอง

ไส้อั่วที่เราทำเองได้นำไปแบ่งให้กับลูกเรือกิน ได้รับคำชมว่าไปซื้อที่ไหนมา พอเฉลยว่าทำเองตั้งแต่ยัดไส้หมู ย่างเอง จุดนี้กลายเป็นแรงผลักดันว่าจะต้องพัฒนาฝีมือ และรสชาติให้ดีขึ้น 

ภาพ: Wichayuth Ketupanya

ปรับสูตรลงตัว-สู่ตลาดออนไลน์วันละ 50 กิโลกรัม

ตอนนี้ทำมาแล้ว 1 เดือนครึ่งแล้ว โดยทุกวันต้องตื่นตั้งแต่ช่วงตี 5 ไปจ่ายตลาด เพราะต้องมีผักสด ผักชีก้านยาว ตะไคร้ หมูต้องสดใหม่ เพราะตลาดเช้าจะเป็นหมูแช่แข็งมา ถ้าทำเช้าจะซื้อแค่ 20 กิโลกรัม แต่พอบ่ายจะมีหมูใหม่อีก 20-30 กิโลกรัม

ส่วนผสมโดยเฉพาะน้ำพริกที่ใช้ทำไส้อั่ว เดิมต้องส่งมาจากพิษณุโลก จนต้องควานหาน้ำพริกยี่ห้อดังๆ มาเป็นตำรับ และปรับสูตรไส้อั่วของกัปตัน โดยเฉพาะหมูทั่วไปจะใช้หมูสามชั้น แต่เราลองใช้หมูล้วน ต้นทุนแพงขึ้น แต่ของอร่อย มีคุณภาพ กระทั่งได้สัดส่วนสูตรที่ทำออกมาแล้วไส้ไม่แตก ไม่แข็งกระด้าง

แรกๆ รสมือมือยังไม่คงที่ พอผ่านมาระยะหนึ่ง ตอนนี้หลับตาทำได้เลย แต่ก็ยังคิดว่าต้องอร่อยมากกว่านี้อีก พัฒนาคุณภาพให้ไส้อั่วเตาถ่าน เก็บได้นานขึ้น เพราะตอนนี้ ถ้าตัดจากถุงอยู่ได้ 1-2 วันจะเปลี่ยนสภาพ เพราะไม่ใส่สารกันบูด ถ้าแช่ตู้เย็นจะอยู่ได้ 3 หากแช่แข๋ง 1 อาทิตย์

จากเพื่อนๆ นักบินที่มาอุดหนุน และบอกต่อกันไป จากช่วงแรกทำ 15 กิโลกรัมก็หมด ปรับมาเป็น 30 กิโลกรัม และตอนนี้เป็นวันละ 50 กิโลกรัม ก็หมดขายทางออนไลน์ เฟชบุ๊ก เป็นการเปิดตลาดใหม่สำหรับสินค้าไส้ฮั่วเตาถ่านที่ใช้ชื่อว่า ไส้อั่วกัปตันเบิร์ด 

ขับเครื่องบิน มาจับไส้อั่ว เริ่มต้นชีวิตวิถีใหม่ 

ผมไม่รู้สึกอายที่ต้องมาทำธุรกิจออนไลน์ ซึ่งเดิมเราเป็นกัปตัน นั่งขับเครื่องบิน เดินในสนามบินแอร์เย็นๆ ทุกคนภูมิใจเป็นอาชีพที่ดี แต่ตอนนี้เป็นมาเป็นพ่อค้าคนย่างไส้อั่ว ย่างหน้าเตาแดดร้อน เตาก็ร้อน ยิ่งภูมิใจขึ้น เพราะ ถือคำที่ว่า อย่านอนตื่นสาย อย่าอายทำกิน อย่าหมิ่นเงินน้อย อย่าคอยวาสนา 

อย่าท้อ ต้องเดินหน้ามันต่อ ชาวนายังดำนากลางแดดได้ แต่ทำไมชาวนาบอกว่าเย็น เหมือนผมตอนนี้ หน้าร้อน หลังเย็น คือตากแดด ย่างไส้อั่ว เช้าถึงเย็น  

วางแผนกับสัญญาณธุรกิจการบินอาจหยุดนิ่งนาน

การกลับไปบินอาจต้องรออีกสักระยะ เพราะตอนที่เริ่มต้นเราโดนลดเงินเดือน แต่บางคนโดนให้ออก เพราะบริษัทไม่อยากแบกต้นทุน ถ้าจะใช้อีก 3-6 เดือนข้างหน้าค่อยว่ากันใหม่ 

บอกตามตรงไม่อาย เขาลดเงินเดือนไปเยอะจากรายได้ 3-4 แสนเหลือ 5 หมื่นบาท ต่อเดือนเท่านั้น 

ถ้าถามว่ามีสัญญาณว่าจะได้กลับไปบินเหมือนเดิม ก็ยังคอย เชื่อว่าบริษัทจะต้องค่อยๆปรับ คงไม่ใช่ว่าจะไปขึ้นบินได้ทันที คงต้องเปลี่ยนแบบช้าๆแต่มั่นใจ ซึ่งอาจจะเป็น 3-4 เดือนจากศูนย์ขึ้นไป เพราะโรคระบาดที่กระทบธุรกิจการบินไม่ใช่แต่ไทยแต่ทั้งโลก อาจใช้เวลาเป็นปี  

ทุกคนต้องช่วยเหลือตัวเอง มีกลุ่มเพื่อนๆการบินที่รวมกลุ่มเป็นธุรกิจออนไลน์ช่วยเหลือกัน บางคนใช้รถยนต์ไปส่งอาหาร บางคนก็ทำขนม และอาหารที่ตัวเองถนัดขายทางออนไลน์ เป็นการปรับตัว 

มุมนักบินมอง New Normal หลังโรคระบาด 

ในยุคหนึ่งทุกคนอยากเข้าสู่อาชีพนักบิน เพราะรายได้ดีมั่นคง แต่อนาคตแนวคิดนี้อาจเปลี่ยนไปได้ในอีก 5 ปีข้างหน้า เพราะการเรียนจะลงทุน 2-3 ล้านบาท ถ้าเป็นนักบิน อาจต้องมองอาชีพมารองรับ และวางแผนเก็บเงิน

โรคนี้ ทำให้เปลี่ยนสภาพชีวิตปกติ มาเป็นอีกชีวิตที่ต้องแก้ไขสถานการณ์เฉพาะหน้า เราไม่ใช่พ่อค้าที่ตั้งร้านค้า ไม่มีแบน ต้นทุนเป็นศูนย์ จะทำอย่างไรให้ขายได้ต้องเริ่มจาก น้อยๆ 

กัปตันเบิร์ด ยังฝากเพื่อนที่ต้องเผชิญวิกฤต COVID-19 ว่าในช่วง 3-6 ขอให้ต้องมีสติ อย่าถอดใจขอให้เดินหน้าทำต่อ เพราะมีก้าวที่หนึ่ง ก็จะมีก้าวที่สอง สาม สี่ และต่อไปก็จะวิ่งได้  

ทั้งนี้กัปตันเบิร์ด ยังเริ่มพัฒนาสูตรอาหารขายทางออนไลน์ เช่นสเต็ก หมูแดดเดียว รวมทั้งน้ำพริก โดยทำทั้งผลิตภัณฑ์ใหม่ บรรจุภัณฑ์ เพื่อรองรับให้กับคนในเมือง แนวคิดแค่ใช้กรรไกรตัดถุง เข้าไมโครเวฟก็กินได้ ตอนนี้เริ่มออกแบบสินค้า และกล่องของไส้อั่วเตาถ่านให้สวย เพื่อดึงดูดเป็นของฝากจากดอนเมือง