แอปฯ กู้เงินระบาด ดอกเบี้ยโหด ทวงประจานเพื่อน-เจ้านาย

 "กู้เงินด่วน ดอกเบี้ยต่ำ อาชีพไหนก็กู้ได้"

คำเชิญชวนกู้เงินผ่านโซเชียล ดึงคนที่กำลังเดือดร้อน หมดหนทางจากภาวะเศรษฐกิจในยุค COVID-19 กลายเป็นช่องทางพึ่งเงินด่วน หวังประคองปากท้องให้พ้นวิกฤต แต่ความหวังระยะสั้นกลายเป็นทุกข์ระยะยาว

“แอปฯ ขอดึงรายชื่อผู้ติดต่อในโทรศัพท์มือถือ” เป็นหนึ่งในพฤติการณ์สำคัญที่แอปฯ กู้เงินใช้ตรวจสอบก่อนอนุมัติ หักเงินค่าธรรมเนียมอย่างน้อย 35 % และโอนเงินส่วนที่เหลือให้ผู้กู้ เมื่อไม่คืนเงินตามกำหนดจะมีคนส่งข้อความ-โทรศัพท์ทวงเงินผ่านเพื่อนฝูง เจ้านาย ด้วยการประจานใช้ถ้อยคำหยาบคาย ข่มขู่ คุกคาม

โควิดรอบ 3 ทำให้การทำงานสะดุด ไม่มีเงินติดตัว อยากได้เงินมาหมุนใช้ก่อน เพราะมีลูก 2 คนและคนเล็กอายุแค่ 2 ขวบ

น.ส.ดา (นามสมมติ) อายุ 27 ปี แม่ลูกสองที่อาศัยอยู่ในกรุงเทพฯ พร้อมกับครอบครัว หนึ่งในผู้เสียหายที่เข้าแจ้งความกับกองบัญชาการตำรวจสืบสวนสอบสวนอาชญากรรมทางเทคโนโลยี (บช.สอท.) เล่าประสบการณ์กู้เงินผ่านแอปฯ

ตอนนี้ไม่ได้ทำงาน เป็นแม่บ้านเลี้ยงลูก รายได้ทั้งหมดจึงมาจากสามีที่มีอาชีพรับเหมาต่อเติมบ้าน เธอบอกว่า ก่อนหน้านี้ครอบครัวไม่มีปัญหาเรื่องการเงิน แต่มาสะดุดกับโควิด-19 ทำให้ไม่มีงานและไม่มีเงิน

เงินขาดมือจากโควิด หันกู้ผ่านแอปฯ

เมื่อเงินขาดมือ ดาจึงเริ่มกู้เงินจากนายทุนนอกระบบ ผ่านแอปพลิเคชัน Spin Loan และ PiggyBank หลังจากเห็นโฆษณาในโซเชียลมีเดียว่า กู้เงินด่วน ดอกเบี้ยต่ำ อาชีพไหนก็กู้ได้

ดากู้เงินมาจาก 2 แอปฯ โดยกรอกข้อมูลส่วนตัว พร้อมแนบรูปถ่าย รูปบัตรประชาชน รวมถึงกรอกเลขบัญชีธนาคาร จากนั้นจึงได้รับอนุมัติวงเงิน แต่เมื่อกรอกข้อมูลทุกอย่างเข้าไปในแอปฯ แล้ว กลับไม่เป็นไปตามที่โฆษณาไว้ เธอได้รับเงินจริงเพียง 1,800 บาท จากยอดกู้ 3,000 บาท

 

"กรอกเลขบัญชีเสร็จมันเด้งเข้าบัญชีให้เลย ไม่สามารถเลือกได้ว่าจะไม่รับ ในแอปฯ จะขึ้นจำนวนเงินกู้ 10,000 บาทและให้เรากดเข้าไป พอกรอกข้อมูลเสร็จแล้วมันจะรันให้ขึ้นมา 3,000 บาท แต่ได้จริง 1,800 บาท และให้เราคืนเงินพร้อมดอกเบี้ยรวม 3,090 บาท โดยให้เวลา 6 วัน ซึ่งแอปฯ ไม่ได้เขียนว่า 6 วัน แต่เป็นเลข 6 ตัวเดียว เราก็ไม่รู้ ตอนนั้นคิดว่าเป็น 6 เดือนจึงกดยินยอม จากนั้นก็กดยกเลิกไม่ได้แล้ว"

ประจานยันญาติ-ลูกสาว กดดันคืนเงิน

กู้เงิน 3,000 บาท แต่ได้เงินมาเพียง 1,800 บาท ส่วนต่างที่หายไป แอปฯ ดังกล่าวแจกแจงรายละเอียดว่า เป็นการหักเงินค่าดำเนินการ เช่น ค่าพนักงาน ค่าทำเอกสาร รวมถึงอื่นๆ ผ่านไปไม่กี่วันจึงเริ่มมีการทวงหนี้

"ดา" เล่าวิธีการทวงเงินของแอปฯ เงินกู้ ที่นำข้อมูลของเธอไปประจานกับบุคคลที่ 3 โดยมีการส่งข้อความทางโทรศัพท์มือถือไปถึงสามี ลูกสาว ญาติที่ต่างจังหวัด และคนที่เธอรู้จัก เพื่อต้องการให้บุคคลเหล่านั้นเดือดร้อน รำคาญ และมากดดันเธอให้ชดใช้หนี้

เขาโทรมา แต่เปลี่ยนเบอร์ไปเรื่อยๆ เขาพูดไม่ค่อยชัด เหมือนไม่ใช่คนไทยด้วยซ้ำ พูดเร็วมาก ให้เราชำระเงินคืนในเวลาที่เขากำหนด ส่วนข้อความที่ส่งถึงบุคคลที่ 3 ทำนองด่าเราว่ากู้เงินแล้วหนี และข่มขู่เขาว่าถ้าเราไม่ใช้หนี้ เขาต้องรับผิดชอบแทน ซึ่งมันทำให้เราเสียหายและอับอาย

 

นอกจากนี้ แอปฯ เงินกู้ยังนำรูปโปรไฟล์ของดาที่อยู่ในไลน์ แต่ใช้ชื่อของคนอื่น ไปแอบอ้างโฆษณาการกู้เงิน โดยที่ดาบอกว่าไม่มีส่วนรู้เห็น

โหลดง่าย-โอนไว เจอดอกเบี้ยโหด

เธอตัดสินใจเข้าแจ้งความกับ บช.สอท. เมื่อวันที่ 23 ก.ย.ที่ผ่านมา เพราะรู้สึกว่าไม่ได้รับความเป็นธรรม โดยนำหลักฐานเลขบัญชีและชื่อของคนที่รับโอนเงินไปให้กับตำรวจ เบื้องต้นตำรวจแนะนำให้ปิดการติดต่อทุกช่องทาง ลบแอปฯ ออกจากโทรศัพท์มือถือ เพราะเมื่อโหลดแอปฯ และกดอนุญาต จะทำให้เข้าถึงข้อมูลผู้ติดต่อที่อยู่ในโทรศัพท์มือถือทั้งหมด

ในวันที่เข้าแจ้งความ ดอกเบี้ยเงินกู้ของดาเพิ่มขึ้นเท่าตัวเป็น 3,510 บาท เธอจึงเล่าประสบการณ์ครั้งนี้ให้ไทยพีบีเอสออนไลน์ฟัง เพื่อหวังเตือนภัยให้กับผู้ที่คิดจะกู้เงินนอกระบบผ่านแอปพลิเคชันในโลกออนไลน์

พอนึกย้อนกลับไป มันเป็นความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ของเราด้วย ไม่รู้ว่าผลที่ตามมาจะอันตราย มันมีหลายรูปแบบมาก อยากเตือนคนอื่นๆ อย่าไปยุ่งเลย ผลที่ตามมามันไม่คุ้ม

เมื่อการกู้ยืมเงินถูกใช้เกียรติยศศักดิ์ศรี เป็นตัวค้ำประกัน พ.ต.อ.กิตติศักดิ์ เที่ยงกมล รอง ผบก.สอท.2 อธิบายพฤติการณ์ของขบวนการแอปฯ กู้เงินนอกระบบ ว่า จะใช้เซิร์ฟเวอร์จากต่างประเทศ และอาจมีบุคคลดำเนินการซื้อบัญชีธนาคาร (บัญชีม้า) เบอร์โทรศัพท์ของคนไทย จากนั้นนำซอฟต์แวร์มาให้ผู้กู้ลงทะเบียน โดยดูดข้อมูลจากมือถือของผู้กู้หลังกดข้อความ "ยอมรับเงื่อนไข" รายชื่อผู้ติดต่อทั้งหมดในโทรศัพท์จะถูกเก็บไว้ใช้ทวงหนี้

ภาพ : พ.ต.อ.กิตติศักดิ์ เที่ยงกมล

 

ส่วนการเก็บเงินคืน ขบวนการจะจ้างคนไทยเป็นผู้ทวงหนี้ผ่านทั้งโทรศัพท์ และ SMS ที่สำคัญใช้บัญชีม้าทำธุรกรรมผ่าน E-Banking ส่งต่อหลายบัญชี กระทั่งไปถึงบัญชีม้าที่ตะเข็บชายแดน เช่น กัมพูชา เมียนมา และกดเงินออกไปยังประเทศต้นทาง ไม่สามารถติดตามตรวจหาเงินได้

กำไรหลายร้อยเปอร์เซ็นต์ ยอมจ่ายหนี้คืน 50 % ก็ยังได้กำไร

คาดกู้ผ่านแอปฯ หลักหมื่นคน 

พ.ต.อ.กิตติศักดิ์ เชื่อว่ามีผู้กู้หลักหมื่นคนทั่วประเทศ แต่มีผู้เสียหายแจ้งความกับ สอท.หลักพันคน บางคนกู้พร้อมกันถึง 10 แอปฯ ส่วนใหญ่เป็นภาคแรงงานและลูกจ้างในพื้นที่ภาคกลางมากที่สุด 65 %

ที่ผ่านมา สอท.ประสานถอนแอปฯ ออกจากจากเพลย์สโตร์แล้ว 60 แอปฯ และจับกุมคนทวงหนี้ได้หลักร้อยคน แต่ก็ผุดแอปฯ ชื่อใหม่ขึ้นมาอีก โดยเงินที่ทำกำไรจากผู้กู้ เชื่อว่าไหลออกไปยังนายทุนต่างประเทศ 

เราไล่ปิดแอปฯ ไม่ทันแน่ แต่ถ้าไล่ปิดบัญชีธนาคาร เบอร์โทรศัพท์ และได้รับความร่วมมืออย่างดี น่าจะปิดให้เขาไม่มีช่องทางปล่อยเงินกู้ผ่านออนไลน์ได้

เร่งอุดช่องโหว่ "บัญชีม้า"

ขณะนี้ประสานสำนักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (กสทช.) สกัดกั้นการก่อความเดือดร้อนรำคาญ หรือข้อความหลอกให้คนหลงเชื่อกู้เงิน รวมถึงการตรวจสอบการเปิดและใช้บัญชีธนาคาร โดยเฉพาะการทำธุรกรรมออนไลน์ หากได้รับความร่วมมือทางเทคนิคอย่างรวดเร็ว ปัญหาก็น่าจะจบได้เร็ว

ยังค้นเจออย่างน้อย 52 แอปฯ เงินกู้ 

ไทยพีบีเอสวิเคราะห์ข้อมูลเชิงลึก พบว่า มีแอปพลิเคชันปล่อยกู้นอกระบบอย่างน้อย 52 แอปฯ บนเพลย์สโตร์ ชื่อทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ โดยมีคำสำคัญ เช่น Loan Cash Money กู้ เงินด่วน เงินกู้ วงเงินให้กู้จะแตกต่างกันในแต่ละแอปพลิเคชัน ตั้งแต่ 500-10,000 บาท หรือ 2,000-5,000 บาท อ้างระยะเวลาการกู้ 91 วัน-1 ปี

เพดานวงเงินกู้ 1,000-10,000 บาท โดยบางรายกู้สูงสุด 21 ครั้ง ผ่านแอปพลิเคชันหลายตัว และทั้งหมดเมื่อกู้แล้ว 3-4 ครั้ง ก็จะไม่ชำระหนี้เงินกู้คืน คาดว่า 1 แอปพลิเคชัน รองรับ 3,000 คน หากกู้ขั้นต่ำ 1,000 บาท ต่อคนต่อ 7 วัน (ขั้นสูง 10,000 บาท ค่าเฉลี่ย 5,000 บาท หักค่าธรรมเนียม 35% จากเงินต้นทันที

เมื่อคำนวณในระยะเวลา 1 สัปดาห์ กู้ผ่าน 52 แอปฯ รายละ 1,000 บาท จะมียอดเงินหมุนเวียน 156,000,000 บาท หักค่าธรรมเนียมรวม 54,600,000 บาท ขณะที่ระยะเวลา 1 ปี จะมียอดเงินทุนกู้ 4,867,200,000 บาท ในจำนวนนี้แอปฯ หักเป็นค่าธรรมเนียมถึง 2,620,800,000 บาท

 

อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง

เตือน 5 อาชญากรรมไซเบอร์ รู้ทันก่อนโดน "แฮก-โกง-หลอก" 

แจ้งความ "NAS App" หลอกลงทุนแล้ว 3,242 คน เสียหาย 453 ล้าน 

หลงเชื่อลงทุน! เปิดใจผู้เสียหาย Nas App สูญเงินเก็บนับแสน