ดนตรีมีเรื่องเล่า: เสียงมโหรีในคีย์เปียโน

หนึ่งความท้าทายในวงการดนตรีร่วมสมัย คือการเรียบเรียงบทเพลงไทยเดิม มาบรรเลงในเครื่องดนตรีตะวันตก หากในมุมมองของ ศิลปินศิลปาธรกิติคุณอย่าง อาจารย์ บรูซ แกสตัน ไม่เพียงให้เครื่องดนตรีตะวันตกสามารถถ่ายทอดเสียงจากบทเพลงดั้งเดิมได้อย่างครบถ้วน หากต้องท้าทายผู้ฟังด้วยเทคนิคการประพันธ์ที่แปลกใหม่

เสียงโฮกป๊กของนกโพระดก จากขลุ่ยนก และ เสียงขันของไก่ จากการเป่ากำพวดปี่ คือเอกลักษณ์ของเพลงตับนก หรือ แม่ศรีทรงเครื่อง หากที่ต่างออกไปคือเสียงวงปี่พาทย์ กลับถูกแทนที่ด้วยเปียโน โดยอาจารย์ บรูซ แกสตัน หนึ่งในผลงานล่าสุดของศิลปินศิลปาธรกิติคุณ ที่นำพระนิพนธ์ในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ มาต่อยอด หากสิ่งที่ท้าทายศิลปินเพลงไทยร่วมสมัยวัย 68 ปี กลับเป็นการเรียบเรียงทางบรรเลงของระนาดเอกและระนาดทุ้ม รวมถึงเสียงของเครื่องตีอย่างฆ้องวง ที่ทั้งหมดถูกถ่ายทอดผ่านการบรรเลงด้วยเปียโนในคราวเดียวกัน

การจะถ่ายทอดเสียงเครื่องตีอย่างฆ้องวง ด้วยเปียโนไม่ใช่เรื่องง่ายนัก เพราะต้องอาศัยความเข้าใจ ในกลไกของเปียโน ที่จุดกำเนิดเสียงเกิดจากการใช้ฆ้อนขนแกะตีลงไปบนสายลวด ทำให้นักประพันธ์เพลงอาวุโสใช้น็อตและปลายเข็มเย็บกระสอบ ขัดลงไปบนสายเปียโน เพื่อดัดแปลงให้เสียงที่เคยนุ่มนวลของเปียโนเปลี่ยนไปคล้ายกับการเคาะโลหะ เป็นเทคนิคเดียวกันกับที่ จอห์น เคจ นักแต่งเพลงร่วมสมัยแห่งศตวรรษที่ 20 ใช้เพื่อเลียนเสียงฆ้องวงกาเมลัน จากชวา

ผลงานเปียโนเพลงตับนก เป็นหนึ่งในจุดเริ่มต้นที่นักประพันธ์ดนตรีอาวุโส ตั้งใจจะนำเพลงไทยเดิม มาเรียบเรียงให้เล่นได้ด้วยด้วยเปียโนทั้งหมด ไม่เพียงเป็นการทดลองเพื่อหาวิธีบรรเลงบทเพลงในอดีตด้วยรูปแบบใหม่ หากยังตั้งใจให้เป็นอีกแนวทางในการตีความบทเพลงไทยเดิมในโลกร่วมสมัย ที่จะไม่ถูกจำกัดด้วยกรอบและวิธีการที่เคยมีมาในอดีต