วันนี้ (21 ก.พ.2564) แม่น้ำโขงช่วงไหลผ่าน จ.นครพนม ระดับน้ำต่ำกว่า 1 เมตร และมีสีฟ้าคราม เป็นปรากฏการณ์ธรรมชาติที่ไม่ปกติ หรือ ที่เรียกว่า "น้ำโขงหิวตะกอน" ซึ่งเป็นผลกระทบมาจากการสร้างเขื่อนกั้นลำน้ำโขงของประเทศเพื่อนบ้านและประเทศจีน ทำให้ระดับน้ำโขงไม่ไหลเวียนตามธรรมชาติหรือ ขึ้น-ลงผิดปกติ
น.ส.ศิราณี งอยจันทร์ศรี ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยและพัฒนาการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำจืดนครพนม เปิดเผยว่า ระดับน้ำโขงต่ำสุดในรอบ 15 ปี และบางจุดเกิดหาดทราย เป็นบริเวณกว้าง ซึ่งปรากฎการณ์นี้ส่งผลกระทบต่ออาชีพประมงมากที่สุดทำให้ชาวบ้านจับปลาได้น้อยและยังส่งผลถึงการขยายพันธุ์ของปลาน้ำโขง ไม่สามารถขึ้นไปวางไข่ได้ตามฤดูกาล เนื่องจาก 2-3 ปีที่ผ่านมาในช่วงฤดูฝนถือว่า ระดับน้ำโขงต่ำมากเมื่อเทียบกับหลาย 10 ปีที่ผ่านมา
ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยฯ ยังมองว่าควรเร่งจัดพื้นที่อนุรักษ์พันธุ์ปลาแบบธรรมชาติในลำน้ำโขง ด้วยการสร้างเขตพื้นที่ห้ามจับปลาตามหน้าวัดเป็นเขตอภัยทาน โดยใช้ความเชื่อมาเป็นส่วนในการอนุรักษ์เพื่อขยายพันธุ์ปลาน้ำโขง และที่สำคัญต้องเร่งทำการเพาะพันธุ์ขยายพันธุ์ปลาลงสู่แม่น้ำให้มากที่สุด เพราะลำน้ำสาขาสายหลักทั้งลำน้ำอูน ลำน้ำสงครามและลำน้ำก่ำ ปลาไม่สามารถขึ้นมาวางไข่ได้ตามฤดูกาล
สทนช.หารือ กต.ประสานจีนปล่อยน้ำลงน้ำโขง
ขณะที่แม่น้ำโขงช่วง ต.เวียง อ.เชียงแสน จ.เชียงราย ลดระดับลงมาก ทำให้ชาวประมงในหมู่บ้านสบรวกที่เหลืออยู่เพียง 30 คน ยุติการหาปลาชั่วคราว เพราะหาปลาได้น้อยลง โดยชาวประมงบอกว่า เหตุน้ำโขงลดนี้ไม่เพียงเกิดจากเขื่อนจีนทางตอนเหนือ แต่เขื่อนในแม่น้ำโขงเขตประเทศลาว ก็ทำให้ปลาไม่สามารถวางไข่ได้ตามปกติ มีผลกระทบโดยตรงต่อพันธุ์ปลา
แม่น้ำโขงมีพันธุ์ปลากว่า 1,200 ชนิด กว่าร้อยละ 30-50 เป็นปลาที่ต้องว่ายทวนน้ำจากตอนใต้ขึ้นมาวางไข่ทางตอนเหนือ โดยเฉพาะลุ่มน้ำสาขาในเขตจังหวัดเชียงราย เมื่อระดับน้ำผันผวนขึ้นลงไม่ปกติ จึงทำให้ปริมาณปลาในแม่น้ำโขงลดน้อยลง แต่แม่น้ำโขงแห้งยังส่งผลกระทบในอีกหลายมิติ ทั้ง การขนส่งทางเรือ การท่องเที่ยว และ ความมั่งคง เพราะหลายประเทศมีแม่น้ำโขงเป็นพรมแดน
เมื่อสำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ หรือ สทนช.หารือกระทรวงการต่างประเทศ เพื่อประสานแจ้งไปยังกระทรวงน้ำจีน เพื่อขอความร่วมมือปล่อยน้ำในระดับปกติ จึงได้รับเสียงสนับสนุนจากหลายภาคส่วน ล่าสุด สำนักงานเจ้าท่าภูมิภาคสาขาเชียงราย ออกประกาศเตือนเรือสินค้าและเรือโดยสารที่ใช้เส้นทางระหว่างเมืองหลวงพระบาง ประเทศลาว ถึงเมืองท่ากวนเหล่ย ประเทศจีน ให้ระมัดระวังโขดหินตลอดเส้นทาง โดยเฉพาะ ช่วงชายแดนเมียนมา-ลาว มีจุดที่้ต้องระมัคระวังเป็นพิเศษ ได้แก่ ร่องแสนผี ร่องมองป่าเหลียว และ ร่องตางอ้อ
