หากพูดถึงเครื่องบินที่มีมวลรวมมากที่สุดในโลกและมีขนาดของปีกยาวที่สุดในโลก ก็คงหนีไม่พ้นเครื่องบิน Antonov An-225 Mriya ซึ่งสร้างขึ้นมาในช่วงสหภาพโซเวียตเมื่อปี 1985 ซึ่งมีเพียงแค่ลำเดียวเท่านั้น เนื่องจากการสร้างเครื่องบินขนาดใหญ่อย่าง Mriya ใช้ชิ้นส่วนที่มีความจำเพาะเจาะจงเป็นอย่างมาก และไม่สามารถหาซื้อได้ตามอุตสาหกรรมการบินทั่วไป หากประเทศใดต้องการจะผลิตเครื่องบินรุ่น An-225 Mriya ก็แทบจะต้องผลิตชิ้นส่วน และประกอบเอาเองทั้งหมด
เครื่องบิน An-225 มีน้ำหนักบินขึ้นสูงสุด (Maximum Takeoff Weight หรือ MTOW) อยู่ที่ประมาณ 640 ตัน และถือเป็นเครื่องบินที่มีมวลมากที่สุดในโลก และมีความยาวของปีกมากที่สุดในโลก เครื่องยนต์ของ Mriya นั้นเป็นเครื่องยนต์ Turbofan รุ่น Progress D-18T ทั้งหมด 6 เครื่อง ฝั่งละ 3 เครื่อง ซึ่งติดอยู่ใต้ปีกแบบยกสูง ต่างจากเครื่องบินพาณิชย์ทั่วไปที่ปีกมักจะอยู่ระหว่างกลางของตัวถัง
อีกจุดเด่นของ An-225 คือ ส่วนของหางเสือ (Rudder) ปีกยก (Elevator) และ Horizontal Stabilizer ซึ่งมีทั้งหมดสองชุด แตกต่างเครื่องบินทั่วไปที่มีหนึ่งชุด ที่เป็นเช่นนี้เพราะว่ามวลบรรทุกของเครื่องบินนั้นหนักมาก ซึ่งจะสร้างสิ่งที่เรียกว่า “Wake Turbulence” หรือกระแสอากาศปั่นป่วนหลังปีกได้ กระแสอากาศเหล่านี้อาจไหลไปโดนชุดหางเสือหากใช้อุปกรณ์แบบเดิม จึงจำเป็นต้องใช้หางเสือสองชุดเพื่อลดผลกระทบจากกระแสอากาศรบกวน
An-225 มีล้อลงจอดทั้งหมด 32 ล้อ โดยที่ล้อหน้านั้นมีสองจุด เนื่องจากเครื่อง An-225 เปิดประตู Cargo Bay ซึ่งเป็นที่เก็บของบรรทุกได้จากข้างหน้าเท่านั้น ล้อหน้าของ An-225 จึงสามารถย่อลงได้เล็กน้อยเพื่ออำนวยความสะดวกในการขน Cargo ขึ้นเครื่องจากข้างหน้า ล้อลงจอดหลักของ An-225 บางชุดสามารถเลี้ยวได้ ทำให้การเลี้ยว An-225 ใช้การตีวงเลี้ยวน้อยลง
Cargo Hold ของ An-225 มีการอัดแรงดันและบรรทุกน้ำหนักได้มากถึง 250 ตัน และด้วยขนาดของ An-225 นี่เอง ของบางอย่างซึ่งไม่สามารถขนทางอากาศได้ในอดีต เช่น เครื่องปั่นไฟขนาดใหญ่ ใบพัดกังหันปั่นไฟฟ้า หรือแม้แต่ขบวนรถไฟ ก็สามารถขนได้ด้วย An-225
การพัฒนาและสร้าง Antonov An-225 เริ่มขึ้นในปี 1984 รัฐบาลโซเวียต ณ ขณะนั้นต้องการเครื่องบินที่สามารถบรรทุกน้ำหนักได้สูงสุดที่ 231,838 กิโลกรัม ซึ่งการบรรทุกดังกล่าวจะต้องบรรทุกได้ทั้งแบบการบรรทุกน้ำหนักภายในเครื่องบินและการบรรทุกน้ำหนักภายนอกเครื่องบิน เช่น การแบกเครื่องบินอีกลำ ที่เป็นเช่นนี้เป็นเพราะว่ารัฐบาลโซเวียตต้องการใช้เครื่องบิน An-225 ในการบรรทุกกระสวยอวกาศ “Buran” ของตนเอง รวมถึงจรวด Booster “Energia” ของกระสวยอวกาศ Buran
Antonov Design Bureau ซึ่งเป็นบริษัทพัฒนาและผลิตเครื่องบิน Antonov ในขณะนั้นจึงใช้แบบแปลนเครื่องบินบรรทุกสินค้าขนาดใหญ่ที่สุดที่ตัวเองมีอยู่ในขณะนั้นซึ่งก็คือ Antonov An-124 มาดัดแปลงด้วยการเพิ่มความยาวของตัวถัง รวมถึงเพิ่มจำนวนเครื่องยนต์จาก 4 เครื่องยนต์ เป็น 6 เครื่องยนต์
Antonov An-225 Mriya ขึ้นบินครั้งแรกในปี 1988 ระหว่าง Paris Air Show ที่กรุงปารีส โดยที่ An-225 นั้นกำลังแบกกระสวยอวกาศ Buran อยู่ข้างหลัง
อย่างไรก็ตาม น่าเสียดายที่ Antonov An-225 Mriya นั้นเป็นเพียงแค่อดีตไปแล้ว เนื่องจากมันถูกทำลายในช่วงการสู้รบกันระหว่างกองทัพยูเครนและกองทัพรัสเซียที่ท่าอากาศยาน Antonov ณ กรุงเคียฟ เมืองหลวงของยูเครน มีรายงานว่า Antonov An-225 Mriya นั้นถูกทิ้งระเบิดใส่ระหว่างที่ยังจอดอยู่ในโรงเก็บเครื่องบิน บริษัท Antonov บริษัททางด้านอาวุธ รวมถึงทางการยูเครน ระบุว่า An-225 Mriya นั้นได้รับความเสียหายจนไม่สามารถใช้งานได้ หรือซ่อมแซมได้
ภารกิจสุดท้ายของ Antonov An-225 คือ การขนส่งชุด Antigen Test Kit (ATK) สำหรับการตรวจหา COVID-19 น้ำหนักรวมกว่า 90 ตัน จากประเทศจีนไปยังประเทศเดนมาร์ก เมื่อช่วงวันที่ 2-5 กุมภาพันธ์ 2022
องค์การ NATO ได้เตือนทางยูเครนให้เตรียมอพยพ Antonov An-225 ออกจากเคียฟ โดยเที่ยวบินอพยพของ Antonov An-225 คือ วันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2022 ซึ่งเคราะห์ร้ายเป็นวันที่ทางกองทัพรัสเซียยกทัพเข้าตียูเครน ทำให้ Antonov An-225 ไม่สามารถอพยพได้ทันและถูกทำลายในที่สุด
อย่างไรก็ตาม ในช่วงสหภาพโซเวียตนั้น เครื่องบิน Antonov An-225 มีตัวถังที่ถูกผลิตไว้แต่ไม่ได้ใช้งานจริงอยู่ และปัจจุบันถูกเก็บไว้โดยยูเครน ทำให้มีความเป็นไปได้ที่ตัวถังดังกล่าวจะถูกนำมาใช้เป็นอะไหล่ในการสร้าง Antonov An-225 ลำใหม่
เรียบเรียงโดย โชติทิวัตถ์ จิตต์ประสงค์
🎧 อัปเดตข้อมูลแวดวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี รู้ทันโลกไอที และโซเชียลฯ ในรูปแบบ Audio จาก AI เสียงผู้ประกาศของไทยพีบีเอส ได้ที่ Thai PBS
“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech
